Sağlık Bakanı Fahrettin Koca
Konuya ilişkin açıklama yapan ve “Ölüm belgelerinin doğru biçimde düzenlenmesi epidemiyolojik analizler ve halk sağlığı çalışmaları için doğru ve güvenilir bilgilerin oluşturulması için zorunludur” diyen Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi, Türkiye’de Covid-19 ölümlerinin değerlendirilmesinde soru işaretleri olduğunu belirtti.
‘ÖLÜMLER, DOĞAL ÖLÜM OLARAK KAYDA GEÇİLİYOR’
TTB Merkez Konseyi, Sağlık Bakanlığı’nı bir an önce DSÖ tarafından belirlenen kodları kullanmaya, şubat ayından itibaren Türkiye’deki ölüm kayıtlarını bu yaklaşım üzerinden gözden geçirmeye, gerekmesi halinde de sözel otopsi tekniğini uygulamaya çağırdı. TTB’nin yaptığı açıklamanın satır başları şu şekilde:
‘EPİDEMİYOLOJİK DAĞILIMLARA UYUMSUZ’
“Son günlerde açıklanan ölüm sayıları epidemiyolojik dağılımlara uyum göstermemekte; doğrulanmış olgu sayıları ile ölüm sayıları arasında paralellik bulunmamaktadır. Kuşkusuz ölüm sayılarının artış göstermemesi çok memnuniyet verici bir durumdur, ancak dünyanın diğer ülkelerinde gözlenen örüntü ile örtüşmemesi dikkate alınması gereken bir durumdur.
‘COVİD 19 YERİNE BULAŞICI HASTALIK OLARAK KAYDEDİLİYOR’
Birliğimize bağlı hekimlerden yapılan bildirimler, bilgisayarlı tomografisi ve/veya klinik bulguları hastalığı desteklediği halde, PCR testi pozitif olmayan hastaların yaşamlarını yitirdiklerinde kayıtlara Covid-19 olarak geçmediği, bunun yerine ‘viral pnömoni’, ‘doğal ölüm’ veya ‘bulaşıcı hastalık’ olarak geçebildiği biçimindedir.
‘DSÖ İKİ FARKLI KOD ÖNERİYOR’
Oysa Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Covid-19 pandemisi sırasında ölüm kayıtları için iki farklı uluslararası kod önermektedir. Bu kodlar;
• U07.1: Covid-19, virüs tanımlanmış (laboratuvar testi (PCR) ile kesinleştirilmiş olgular) ve
• U07.2: Covid-19, virüs tanımlanmamış şeklindedir.
DSÖ, (U07.2) kodunun, klinik ve epidemiyolojik olarak Covid-19 tanısı konulan ancak, laboratuvar testi ile kesinleştirilmemiş olası/kuşkulu olgular için kullanılması gerektiğini belirtmektedir. Ölüm bildirimlerinde de bu kodların kullanılması önerilmektedir. Ülkemizde, ölüm belgelerinin düzenlenmesi için kullanılan Ölüm Bildirim Sistemi (ÖBS) 06.04.2020 tarihi itibarıyla incelendiğinde; (U07.1) tanı kodunun karşılığında MERS COV HASTALIĞI, (U07.2) kodunun karşılığında AVİAN İNFLUENZA ENFEKSİYONU bulunduğu, tanı kodlarının DSÖ kararları neticesinde düzenlenmediği görülmektedir.
‘PANDEMİ SIRASINDA ÖLÜM SAYILARINI AZ GÖSTERİYORLAR’
Sağlık Bakanlığı’nın DSÖ tarafından önerilen kodları neden kullanmadığı merak konusudur. ABD’de Hastalık Önleme Merkezi (CDC) söz konusu kodların olabildiğinde spesifik olmasını, viral pnömoni gibi daha geniş ve spesifik olmayan tanımlamalardan kaçınılması gerektiğini önermektedir. Bu kodların DSÖ gibi uluslararası kuruluşların önerdiği biçimde kullanılmaması Covid-19 pandemisi sırasında ölüm sayılarının az gösterilmesine yol açmakta, böylece sorunun boyutunun tam olarak belirlenememesi ve alınması gereken halk sağlığı önlemlerinin yeterli düzeyde alınamaması riskini doğurmaktadır.
‘YENİDEN GÖZDEN GEÇİRİLSİN’
Sağlık Bakanlığı’nı hemen DSÖ tarafından belirlenen Covid-19 kodlarını kullanmaya, şubat ayından itibaren ölüm kayıtlarını bu yaklaşım üzerinden gözden geçirmeye ve gerekmesi halinde sözel otopsi tekniğini uygulamaya çağırıyoruz. Ölüm kayıtlarının açılması halinde, Türk Tabipleri Birliği bu sürece katkı sunmaya hazırdır.”
