Günlerce besin almadan yaşamak mümkün ama su içmeden hayatta kalmak neredeyse imkansızdır. Kaybettiğimiz suyun yerine konması için beynimizdeki susama merkezi uyarılır ve susama duygusu gelişir. Ancak bu his vücudun su ihtiyacının giderilmesi için gönderdiği son sinyaldir, bu yüzden susamayı beklemeden içilmesi gerekir.
Suyun yeryüzü ve insan için önemi tartışılmaz bir önemde. Günlerce besin almadan yaşamak mümkün ama su içmeden hayatta kalmak neredeyse imkansız. Susuz kalan vücut böbrek rahatsızlıkları başta olmak üzere, beyin fonksiyonlarının yeterince çalışmaması ve sonunda komaya varacak derecede zor duruma düşer. Az su içmenin obeziteye davetiye çıkardığını da ekleyelim.
Dünya yüzeyinin yüzde 80’i sudur, fakat bunun yalnızca yüzde 1’i içilebilir durumdadır. Diğer suların yüzde 97’si deniz ve okyanuslardan, yüzde 2 kadarı da donmuş haldeki sulardan oluşur.
Gelecekte yeterli miktarda temiz su kaynağına ulaşabilmek için ‘su savaşları’ yapılacağı öngörüsü boşuna değildir.
2017’de Güney Afrika’nın Cape Town kenti susuzluğunu ilan eden ilk büyük şehir oldu ve 2019’da şehirdeki tüm su vanalarını kapatıp tamamen susuz kalmaktan son anda ve ‘şimdilik’ kurtuldu.
Tıpkı yeryüzünde olduğu gibi su insan vücudunun yarısından fazlasını oluşturur. Bu oran da yüzde 55-56’ya tekabül eder. Bir kişi günlerce hatta haftalarca besin olmadan yaşayabilir, ancak su olmadan hayatta kalması mümkün değildir.
SUYUN VÜCUTTAKİ İŞLEVİ NEDİR?
Su; hücrelerin, dokuların organ ve sistemlerin çalışması, besinlerin sindirimi, emilimi, dokulara taşınması, zararlı atıkların atılması ve vücut ısısının düzenlenmesi için en temel ve zorunlu faktördür.
Kanın yüzde 92’si, kemiklerin yüzde 22’si, beynin yüzde 75’i ve kasların yüzde 75’inin sudan oluştuğunu bildiğimizde vücuttaki suyun dengede tutulmasının yaşamsal önemini daha iyi kavrayabiliriz. Bu dengeyi korumak için günlük yeterli su tüketimini sağlamamız gerekir. Ter, idrar, fazla fiziksel aktivite ya da aşırı tuzlu beslenme gibi faktörler sonucu kaybettiğimiz suyun yerine konması için beynimizdeki susama merkezi uyarılır ve susama duygusu gelişir. Ancak bu his vücudun su ihtiyacının giderilmesi için gönderdiği son sinyaldir, bu yüzden susamayı beklemeden içilmesi gerekir.
YETERLİ SU İÇİLMEZSE…
Yetersiz su tüketimi çeşitli sağlık sorunlarının oluşumuna sebep olur. Susuz kalan vücut halihazırda var olan suyu tutmaya çalışır. Sonuç olarak idrara az çıkılır, tansiyon düşer, bunun yanında terleme, boşaltım ve nefes vermeyle su kaybı devam ettiği için vücut kurur ve sağlığını yitirir. Vücuttaki suyun azalması sindirim sistemi bozuklukları, böbrek fonksiyonlarının yitirilmesi, zihinsel performansta düşüşler, beden hareketlerinde azalma ve baş ağrılarına neden olur. Uzun süreli susuzluk sonrasında vücuttaki sıvı miktarının yüzde 2’sinin kaybedilmesi ısı dengesinin değişmesine, yüzde 7’si aşırı yorgunluğa, yüzde 10’u dolaşım ve böbrek yetmezliğine, yüzde 15’inin kaybedilmesi ise komaya ve hatta ölüme neden olabilir.
VÜCUDUMUZUN SUYA İHTİYACI OLDUĞUNU NASIL ANLARIZ?
Yeterli su tüketip tüketmediğinizi kontrol etmenin en kolay yolu idrar renginizi yorumlamaktır. Eğer idrar rengi açık sarıysa, bu yeterli su tüketildiği anlamına gelir, koyu sarı ise, vücudun daha fazla suya ihtiyacı var demektir.
AZ SU İÇME OBEZİTEYE DAVETİYE ÇIKARIR
Son yıllarda çok daha sık duyulan metabolizma hızının belirlenmesinde de en temel etken sudur. Yeterli miktarda su tüketilmediğinde vücut ısısı düşer ve metabolizma yavaşlar. Aynı zamanda su sayesinde atımı sağlanan zararlı maddelerin yetersiz su tüketimi sebebiyle vücutta birikmesi de metabolizmayı yavaşlatır. Bu durum kişinin kilo almasına, fazla kiloyu zor vermesine ve obeziteye zemin oluşturur. Bu sebeple beslenme ve sağlık uzmanları danışanlarında ilk olarak su tüketimini düzenlemeyi hedefler.
SU TÜKETİMİNİ ARTIRACAK ÖNERİLER
Su ihtiyacını belirleyen çeşitli faktörler olsa da genel olarak; her gün 2.5-3 litre yani 8-10 bardak su içilmelidir. Suyu görülebilecek yerlerde, çalıştığınız masada, arabanızda, çantanızda bulundurmak su tüketimini hatırlamaya yardımcı olabilir. Kafein içerip su atımına sebep olan çay ve kahve gibi içeceklerin tüketimini azaltıp bu içeceklerden tüketildiği oranda su içmeye özen gösterilmelidir. Su içmekte zorlanılıyorsa su daha sıcak ya da soğuk tüketilebilir, suyun içine limon dilimleri, salatalık, nane, tarçın gibi taze sebze, meyveler ve baharatlar ekleyerek içimi daha keyifli hale getirilebilir. Telefona su içmeyi hatırlatan farklı uygulamaların indirilmesi de kolaylık sağlayabilir. (SÜHEYLA ASLAN, Diyet Uzmanı)
