"Ben fotoğraf çekerken onlar ‘siyomkaaa!’, ‘siyomkaaa!’ diye sesleniyordu. Ne anlama geldiğini sonradan öğrendim; Rusça kökenli bu kelimenin başka dillerde de ses uyumlu karşılıkları vardı ve ‘fotoğraf çekmek’ ya da ‘ateş etmek’ anlamına geliyordu."
Öğretmen Mahmodov Mirzo FOTOĞRAFLAR: KEMAL CENGİZKAN
Kemal Cengizkan’ın “S’YOMKA / Pyanj Kıyısından Fotoğraflar” adlı belgesel fotoğraf kitabında yer çalışmalardan bazıları tekrar yayına giren sanal sergi salonu X-Hall’da sergileniyor.
Cengizkan, daha önce Mersin, Çanakkale ve Diyarbakır’da da sergilenen ve bir fotoğraf albümüne dönüşen projesi ile ilgili şunları söylüyor:
“Amu Derya’nın kollarından olan Pyanj nehri, bazı yerlerde genişleyip durularak akıyor, Tajikistan’ın Afganistan ile sınırını çiziyordu. Hala iç savaş izlerine rastlanılan bölge muhteşem Pamir dağlarının uzantısı olan sarp ve vahşi bir doğaya sahipti. Nehir kenarını takibeden yeni yol, kışın geçit vermeyen yüksek platolardaki yola çözüm olarak yapılmaktaydı ve ılıman iklim koşulları nedeniyle ülkenin doğusu ile batısını her mevsim bağlayacaktı.
Pyanj Vadisi
FOTOĞRAF ÇEKMEK, ATEŞ ETMEK…
Çıplak tepeler arasındaki düzlük alanlarda, kimileri yeşillikler içinde küçük köyler vardı. Sovyetler Birliği döneminin yatırımlarıyla elektrik ve su sağlanmış, eğitim hizmetleri getirilmişti. Yıkıcı iç savaşın izlerine tek tük rastlanan bölgede insanlar hoşgörülü, sevecen ve misafirperverdi. 2001-2005 yılları arasında birkaç kez gittiğim bölgede günlük hayatı belgelemeye çalıştım. Her yerde olduğu gibi çocuklar fotoğrafçıya ilgi gösteriyordu; ben fotoğraf çekerken onlar ‘siyomkaaa!’, ‘siyomkaaa!’ diye sesleniyordu. Ne anlama geldiğini sonradan öğrendim; Rusça kökenli bu kelimenin başka dillerde de ses uyumlu karşılıkları vardı ve ‘fotoğraf çekmek’ ya da ‘ateş etmek’ anlamına geliyordu. Çocukların kulağımda kalan bu seslenişleri projenin de adı oldu.”
Mumincan ve Huveyda Soyev
FOTOĞRAF VAKFI’NIN İLK BAŞKANI
Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği’nin (AFSAD) uzun süre başkanlığını yapmış olan Kemal Cengizkan aynı zamanda Fotoğraf Vakfı’nın kurucuları arasında ve ilk başkanıdır. Fotoğraf alanındaki çabaları nedeniyle Uluslararası Fotoğraf Sanatı Federasyonu tarafından ESFIAP ünvanı verilen Kemal Cengizkan’ın Dora Günel ile birlikte hazırladıkları ‘İçkalpakçı Çıkmazı-Bir Sokağın Monografisi’ isimli bir belgesel projesi daha bulunuyor.
GALERİ | S’YOMKA / PYANJ KIYISINDAN FOTOĞRAFLAR
Haburabad Platosu’nda çay molası
Öğretmenler odasında: Safarov Hükmüdin, Mavlonova Müslima, Rasoeva Diloro
Fen dersinde
Alışveriş kamyonu
Köy mezarlığı
Pyanj nehri ve genişletilecek yol. Nehrin diğer kıyısı Afganistan
