Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Fransız mevkidaşı Macron’la video görüşmesi için servis edilen fotoğraflarda gözüken padişah portreleri sanat çevrelerinde merak uyandırdı. Tabloların ne zaman koleksiyona girdiği bilinmiyor. Envanterde olan başka yüzlerce değerli tablonun akıbeti de...
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile video konferans aracılığıyla yaptığı görüşmeye dair fotoğraflarda görülen padişah portreleri daha önce kamuoyuna hiç yansımamıştı. Türkiye’nin en değerli resim ve hat koleksiyonuna sahip Cumhurbaşkanlığı’ndaki bu tablolar sanat çevrelerinin yeni merak konusu.
Envanterinde bine yakın tablo bulunduğu tahmin edilen Cumhurbaşkanlığı koleksiyonunda 19. yüzyıl ve sonrasına ait çok kıymetli eserler yer alıyor. Padişah portrelerinin Cumhurbaşkanlığı envanterine ne zaman girdiği, eserlerin kime ait olduğu, satın mı alındığı yoksa başka bir müzeden mi nakledildiği ise şu an için büyük bir muamma.
PADİŞAH PORTRELERİNE DAİR BİLGİ YOK
Cumhurbaşkanlığı koleksiyonuna dair elimizdeki en önemli kaynak 11. Cumhurbaşkanı Gül döneminde yayımlanan 3 ciltlik ‘Cumhurbaşkanlığı Sanat Koleksiyonu’ kitabı. Ancak kitapta padişah portrelerine dair herhangi bir bilgi bulunmuyor. Cumhurbaşkanlığı Sanat Koleksiyonu dışında Çankaya’nın Hazineleri ve Müze Köşk kitaplarında da Cumhurbaşkanlığının elindeki koleksiyonu incelemek mümkün. Erdoğan döneminde bu hazineye ne kadar katkı sağlandığı bilinmiyor.
EŞSİZ KOLEKSİYON VAR AMA SARAY’IN DUVARLARI BOŞ…
İşin ilginç yanı, Cumhurbaşkanlığı bu kadar değerli koleksiyona sahipken servis edilen birçok fotoğrafta Saray’ın duvarlarının boş olduğu görülüyor. Saray’ın internet sayfasındaki sanal tur ise sınırlı bir alana ziyaret imkânı verdiği için eserlerin ne şekilde değerlendirildiği anlaşılmıyor. Örneğin Erdoğan’ın makam odasından yansıyan fotoğraflarda ünlü ressam Ayvazovski’ye ait birkaç eser görülüyor.
SARAY KOLEKSİYONUNDA 200 CİVARINDA HÜSNÜ-HAT ESERİ VAR
Hat eserleri konusunda durum biraz farklı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, göreve gelince Çankaya’dan Beştepe’ye taşındıktan sonra muhabirlere yeni makamında küçük bir tur yaptırmıştı. Bu turda makamına yakın bir özel odayı açmış, duvardaki hüsnü-hatları göstermişti. 11. Cumhurbaşkanı Gül döneminde yayımlanan esere göre Cumhurbaşkanlığı envanterinde 200 civarında hüsnü-hat bulunuyor. Erdoğan, Gül’ün eşi Hayrünnisa Gül’ün Külliye’deki eserlerde büyük emeği olduğunu da vurgulamıştı.
GEROME’UN 1,5 MİLYON DOLARLIK ‘YATAN ASLAN’I NEREDE SERGİLENİYOR?
Ünlü Fransız ressam Jean-Léon Gérôme’a ait, bir dönem kayıp olduğu düşünülen “Yatan Aslan” tablosu da Cumhurbaşkanlığı envanterine kayıtlı yüzlerce eserden biri. 1,5 milyon dolar değer biçilen bu önemli eserin Saray’da nerede sergilendiği bilinmiyor. Jean-Léon Gérôme, oryantalist resim sanatının önde gelen temsilcilerinden biri. Gérôme, Türk resim sanatının kurucusu kabul edilen Osman Hamdi Bey ve Şeker Ahmet Paşa’nın hocası. Léon isminden dolayı aslana özel bir ilgi duyan ünlü ressam, birçok aslan resmi yapmış. Sanatçının “Yatan Aslan” eseri bir dönem Çankaya Köşkü’nde Milli Güvenlik Kurulu toplantılarının yapıldığı odanın duvarını süslerdi. MGK haberlerinde yayımlanan fotoğraf ve video görüntülerinde sıkça görülürdü.
AYVAZOVSKİ’DEN 10 ESER
Koleksiyonda ‘deniz ressamı’ olarak tanınan Ivan Konstantinoviç Ayvazovski’nin 10 eseri olduğu biliniyor. 1845-1890 yılları arasında sayısız kez İstanbul’da bulunan ressam Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz ve Sultan II. Abdülhamid dönemlerine tanıklık etmiş. Bir süre Galatasaray adasında yaşayan Ayvazovski, Dolmabahçe Sarayı için birçok resim yapmış. 1890’daki son İstanbul ziyaretinde Sultan II. Abdülhamid’e iki tablosunu hediye eden ressamın eserleri hâlen Dolmabahçe Sarayı’nda ve Beştepe Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde bulunuyor. Tahminlere göre ressamın eserlerine uzun süre ev sahipliği yapan Çankaya Köşkü’nde artık herhangi bir eseri sergilenmiyor.
HAYRÜNNİSA GÜL ‘RFID’ SİSTEMİYLE ESERLERİ RESTORE ETTİRMİŞTİ
Hayrünnisa Gül’ün Cumhurbaşkanlığı envanterine kayıtlı tablo ve çerçevelerin aslına uygun şekilde korunması için sıra dışı bir çaba sarf ettiği bir dönem gazete haberlerine de yansımıştı. Hollanda Rjiks Müzesi’nden gelen restorasyon uzmanları Ayvazovski, Gérôme ve Schendel gibi sanatçıların eserlerini restore etmiş ve Mimar Sinan Üniversitesi bünyesinde uzman yetiştirilmesini sağlamıştı.
Gül’ün bu önemli eserlerin takibi için faaliyete geçirdiği Radyo Frekanslı Tanıma Sistemi’nin (RFID) şu an faal olup olmadığı bilinmiyor. RFID sistemi dünyanın pek çok müzesinde kullanılıyor. Eserlerin takip ve kontrolü amaçlayan sistemde eserlere ait bilgilere bilgisayar, tablet ve akıllı telefonlar ile ulaşılabiliyor.
ZENGİN KOLEKSİYONDA KİMLER YOK Kİ…
Cumhurbaşkanlığı envanterinde Gérôme, Ayvazovski, Schendel, De Nittis, Lafitte, Zonaro, Ralli ve Ziem gibi sanatçıların yanı sıra birçok Türkiye kökenli ressamın da eseri bulunuyor. Peyami Gürel, Yalçın Gökçebağ, Ergin İnan, Burhan Doğançay, Işıl Özışık, Gencay Kasapçı, Abidin Dino, Hüseyin Cahit Derman ve Diyarbakırlı Tahsin, Cumhurbaşkanlığında eserleri olan sanatçılardan bazıları…
