Avrasya Araştırma Başkanı Kemal Özkiraz Kronos'a konuştu: AKP yeni partilerin göreceği talebi kesmek ve kitlesini diri tutarak 'seçim olacak belki bize de yer açılır" beklentisi yaratmaya çalışıyor. Çünkü etrafını abad etmek dışında bir gelecek vaat edemiyor.
Cumhur İttifakı’nın düşen oy oranını toparlamak için yapılan hamleler siyaset sahnesini köşe kapmaca oyununa çevirdi. Millet ittifakı’nın yükselişi, HDP’nin kapatılması çağrıları “Erken ya da baskın seçim mi geliyor?” sorularını akıllara getirdi. Biz de işi bir bile soralım dedik. Avrasya Araştırma’da isabetli tahminler yapan Kemal Özkiraz’a “Siyasette neler oluyor?” diye sorduk.
Özkiraz sorularınıza kısa ama net cevaplar verdi.
BERAT ALBAYRAK’IN İSTİFASI İLE TÜRKİYE’DE AKP DÖNEMİ BİTTİ
Ekonomik kriz iktidar ve muhalefet blokunun oy oranlarını nasıl etkiliyor?
Ekonomik kriz yaklaşık 4 yıldır süreğen bir hal aldı. Ancak bu ekonomik kriz toplumun her kesimini aynı anda ve ölçüde etkilemedi. Örneğin geçen yaz inşaat ve ona bağlı yaklaşık 70 iş kolu tarihin en iyi dönemini yaşadı. Para basma ve popülist ekonomi sayesinde bu oldu. Bu da TL’nin aşırı değersizleşmesine yol açınca muhalefet “AKP’nin oyu çok düşecek” zannetti. Oysa piyasada müthiş bir para bolluğu yaşandığı için AKP ve Cumhur İttifakı dramatik bir düşüş yaşamadı. Berat Albayrak’ın ayrılması ile popülizme ara veren AKP piyasa gerçeklerine döndü. TL değerlendi “AKP oyları artacak” beklentisi başladı. Ben Berat Albayrak’ın istifası ile birlikte AK Parti dönemi bitti dedim. Aralık ve Ocak ayında anketlere yansımalarının olacağını söyledim ve öyle de oldu. Hakim beklentinin aksine AKP oy kaybetti. Çünkü yüksek faiz kredi ile yaşamaya çalışan piyasanın paraya ulaşımını engelliyor. Yakında bir işsizlik patlaması da olacak ve AKP daha da düşecek. Muhalefet şimdi daha çok dinlenilmeye başlanacak
Yeni bir araştırma açıkladınız. Diğer araştırma şirketlerinin çalışmalarını da takip ettiğinizi biliyoruz. Klasik soruyla “Yarın seçim olsa” seçmenin tercihi ne yönde olur?
Yarın seçim olsa anketlerde Erdogan ve İttifakı muhalefet toplamının yaklaşık 10-12 puan gerisinde.
İktidar ekonomik krizi algı operasyonlarıyla gölgelemekte başarılı mı? Vatandaş sizce krizin farkında mı?
MİLLİ GURUR İYİ DE HALK CEBİNİ YOKLADIĞI ANDA MİLLİ GURUR BİTER
Evet, iktidar ülkeyi değil insanları yönetme kolaycılığına düştü evet ancak bu ekonomik kriz dönemlerinde tutmaz. Sizin söylediklerimiz milli gururu okşuyor bile olsa halk cebini yokladığı anda o gurur bitiyor.
Bu şartlar yeni bir erken ya da baskın seçime yol açar mı?
AK Parti’nin yaptığı her şey sanki seçim olacakmış gibi işler ancak ortada bir seçim matematiği yok. AK Parti seçim hareketliliğine muhtaç olduğu için bunu bilinçli yapıyor. Yeni partilerin göreceği talebi kesmek ve kitlesini, özellikle de teşkilatını diri tutmaya “seçim olacak belki bize de yer açılır” beklentisi yaratmaya çalışıyor. Bin yıl iktidar olsa da bunu yapmak zorunda çünkü etrafını abad etmek dışında bir gelecek vaat edemiyor.
HDP’nin kapatılması gündemde. Sizce HDP kapatılabilir mi?
Elbette kapatılabilir, seçmen yeni partisine oy verir ama burada hedeflenen HDP seçmeninin vazgeçmesi değil. Kapatma sırasında oluşacak tartışmalar sayesinde muhalefetin arasını açmak. Örneğin İYİ Parti’nin, HDP’nin kapatılmasına ‘evet’ demesi ve CHP’nin ‘hayır’ demesi gibi.
HDP ADAY ÇIKARMAZSA SEÇMENİ KAHİR EKSERİYETLE MUHALEFETE OY VERİR
HDP kapatılmazsa Kürt siyaseti kendi adayını çıkartır mı?
HDP seçimde kendi adayını çıkartır mı bilemem, o gün hangi karar daha mantıklı olacak şimdiden tahmin edemiyorum. Ancak aday çıkartmaz ya da seçmenini serbest bırakırsa seçmeninin kahir ekseriyeti muhalefet adayına oy verme eğiliminde.
İYİ PARTİ MECLİS’TEKİ EN BÜYÜK SAĞ ALTERNATİF
İYİ Parti ve Meral Akşener’in oylarında büyük artış görünüyor. Bu artış yapay mi yoksa milliyetçi seçmen makas mı değiştiriyor?
Artış kalıcı çünkü İYİ Parti Meclis’teki en büyük sağ alternatif. Cumhur İttifakı geriledikce İYİ Parti yükselmeye devam edecek. Sadece ekonomi konusunda söylem üstünlüğü CHP ve DEVA Partisi’nde olduğu için seçime yaklaştıkça bu partilere bir miktar oy kaybedebilir. Ama Cumhur İttifakı’na karşı oy kaybı olmaz.
Söz milliyetçi oylara gelmişken MHP’nin gidişatını nasıl görüyorsunuz?
Bu iki parti ittifak yapar ise barajı rahatlıkla aşacaklardır.
GELECEK PARTİSİ AKP TEŞKİLATLARINI ELSİZ KOLSUZ BIRAKTI
Deva ve Gelecek Partileri AKP’yi nasıl etkiledi. AKP seçmeninin bu iki partiye yönelme hızı neden beklendiği gibi olmadı?
Gelecek Partisi, AK Parti’nin sokak ve teşkilat gücünü kendine çekti. AKP’yi elsiz kolsuz bıraktı. AKP artık kapı kapı dolaşacak bir örgüt değil. Bu açıdan muhalefete çok büyük katkısı oldu Davutoğlu’nun. Oy oranları esasen çok kötü değil 2.5/3 bandı belirleyici olmak noktasında iyi bir oran. DEVA Partisi ise şimdi olduğundan çok daha yüksek bir potansiyele sahip. Ben anketler ile bu iki partiyi tam doğru ölçebilecek durumda olmadığımızı seçim ortamında daha doğru ölçebileceğimizi düşünüyorum.
İNSANLAR MUHALFETE OY VERİRKEN ÇOK CİMRİ AMA KARŞILIK BEKLERKEN TAMAHKAR
Son sorum genel olarak muhalefete ilgili. Bu kadar yolsuzluk, ekonomik kriz, iç ve dış politikadaki başarısızlıklar, hukuksuzluk varken, iktidarı yeterince yıpratmamakla suçlanıyorlar. Muhalefet görevini yapamıyor mu?
MHP, iktidarı dengeleyen denetleyen vatan millet için menfaatsiz destek veren parti görünümünü kaybetti. Neden bunu tercih etti bilemiyorum ama iktidarın sorumluluklarını üstlenircesine saldırganlaştı. Böyle olunca iktidarın kötü yaptıklarından da sorumlu tutulmaya başlandı. Şu an MHP yüzde 6-7 civarı bir alanda. İnsanlar muhalefete oy verirken çok cimri ama karşılık beklerken çok tamahkar, Türkiye’nin şartları içinde muhalefet etmek sanıldığı kadar kolay değil ve muhalefet hiç olmadığı kadar akılcı hareket ediyor
