Yüzde 78 oyla kabul edilen anayasa değişikliği ile iktidarını 12 yıl daha koruyabilecek Putin’e muhalefet tepki gösterdi. Muhalifler, “Dev yalan” adını verdikleri oylamada ihlaller yaşandığı iddia etti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 2036’ya kadar iktidarda kalmasının yolunu açan anayasa değişikliği referandumunda yüzde 77.9 “evet” oyu kullanıldı. Rusya Merkez Seçim Komitesi’nin verilerine göre, katılımın yüzde 65 olduğu “anayasal düzenlemelere yönelik halk oylamasında” vatandaşların sadece yüzde 21.2’si “hayır” oyu kullandı.
Yasa değişikliği paketi, Rusya’nın iki kanatlı meclisinde onaylanmış ama nihai karar için seçmenin oylamasına sunulmuştu. Yapılacak değişikliklerle birlikte Putin, 2024’te görev süresi sona erdiğinde 6 yıllık 2 dönem için aday olabilecek ve 12 yıl daha Rusya’yı yönetme şansına kavuşacak.
Yapılacak değişiklikler başkanlık ve parlamento yetkilerini güçlendirecek, eşcinsel evliliğe yasak başta olmak üzere geleneksel değerleri destekleyecek. Yorumculara göre, Rusya bu değikilikler ile daha muhafazakar, milliyetçi ve militarist bir döneme yelken açacak.
Putin, oylama kabul edildiği taktirde asgari ücret ve emekli maaşlarının da yükseleceği sözünü vermişti.
Kremlin’e sert eleştirileri ile tanınan politikacı ve aktivist Alexei Navalny, Rusların reformlara verdiği güçlü desteğin gerçeği yansıtmayan “devasa bir yalan” olduğunu belirtti. Navalny, oylamanın şeffaf olmadığını, ihlaller yaşandığını da iddia etti.
“Bu oylama Putin’e ömür boyu başkanlık verilmesini yasallaştırmak için tasarlanmış gayri meşru ve yasadışı bir gösteridir” açıklamasını yapan Navalny, “Bu sonucu asla tanımayacağız” dedi.
Aktivist Navalny, video aracılığıyla destekçilere yaptığı konuşmasında, koronavirüs (Covid- 19) salgını nedeniyle muhalefetin şimdilik protestolar yapmayacağını açıkladı. Navaly ancak adaylarının bölgesel seçimlere katılması engellenir veya sonuçlar çarpıtılırsa sonbaharda çok sayıda protesto gösterilerine hazır olunması gerektiğini belirtti.
Bağımsız seçim gözlemcisi Golos da bir çok ihlal haberi aldıklarını belirtti. Golos’a göre, birden fazla oy kullanan insanlar başta olmak üzere, hileleri görmeme konusunda personele baskı yapıldığına dair raporlar aldıklarını kaydetti.
Öte yandan, Merkez Seçim Komitesi Başkanı Ella Pamfilova, oylama süresince neredeyse hiç ihlal ile karşılaşılmadığını belirtti. Pamfilova ayrıca başkent Moskova ve farklı bölgelerde koronavirüs pandemisinden halkı korumak için internet üzerinden oy kullanma sisteminden çok yaygın olarak yararlanıldığını belirtti.
Rusya’da 22 Nisan’da yapılması planlanan, ancak koronavirüs pandemisi nedeniyle, dün halktan evet oyu alan anayasal değişiklik paketi, Rusya anayasasında 1993’ten sonra yapılacak ilk büyük ve kapsamlı reform oldu.
