Lübnan'daki yakıt krizi gıda fiyatlarının fırlamasına neden oldu. Kesinlikle et yiyemekediklerini ifade eden aileler diğer temel gıdalardan vazgemek zorunda kalıyor.
Geçtiğimiz günlerde elektriği kesilen Lübnan halkı yoksullukla da mücadele ediyor. Fahiş rakamlara ulaşan gıda fiyatları, ailelerin temel ihtiyaçlarını karşılamasını engelliyor.
Arap basınına röportaj veren, Suriye’den Lübnan’a mülteciolarak gelen 30 yaşındaki bakkal çalışanı Mohammad, “Giderek daha fazla insan parayla mücadele ediyor ve bizden daha sonra ödemelerine izin vermemizi istiyor. Onlara karşı sabırlı olmaya çalışmalıyız. Yaz boyunca yaşanan yakıt kriziyle birlikte işler çok daha kötü hale geldi.” dedi.
Mohammad, dükkandaki rafların çoğunun dolu olduğunu, ancak bunun nedeninin insanların sadece ev ihtiyaçlarıyla ilgilenmesi olduğunu söyledi. “Çoğu insan ekmek, sebze ve buzdolabındaki süt ürünleri için geliyor, mesela artık hiç kimse kahve alamıyor” diyen Mohammed, Temel gıda maddelerinin de artık uygun fiyatlı omaldığını, fiyatı yükseldiği için zeytinyağının da eskisi gibi fazla satılmadığını da söyledi.
Aldığı mütevazi maaş ve bazı kurumların yardımı ile hayatını idame ettiren Mohammad, konuşmasını şu cümlelerle tamamladı:”Gıda fiyatlarımız daha pahalı hale geliyor, çünkü özel jeneratör sağlayıcısının yakıt fiyatlarındaki artışları hesaba katması için çok daha fazla ödememiz gerekiyor. özellikle sebze reyonunda bulunan ürünler çok daha pahalı hale geldi, çünkü sebze pazarından bize bunları getiren adam benzin için daha fazla para ödemek zorunda.”
‘LÜBNAN PARASI YÜZDE DOKSAN DEĞER KAYBETTİ’
Dünya Gıda Programı, gıda fiyatlarının sadece iki yıl içinde yüzde 628 oranında arttığını, buna bağlı olarak Lübnan poundunun yüzde doksan değer kaybettiğini ve bu sebeple Lübnan nüfusunun dörtte üçünün yoksulluğa sürüklendiğini kaydetti.
Lübnan hükümeti, Haziran ayından bu yana akaryakıt sübvansiyonlarını kademeli olarak kaldırıyor ve kıtlıklarla başa çıkmak iddiasıyla benzin fiyatlarını bir aydan kısa bir sürede dört kez artırdı. Aynı zamanda, sübvansiyonların yerini alacak bir nakit kartı programını kaldırmak için mücadele etti.
Bu arada, devlet tarafından sağlanan elektriğin neredeyse sıfıra inmesi ve özel üreticiler için dizel yakıt fiyatlarının da artması nedeniyle Lübnan giderek daha fazla elektrik kesintisi yaşıyor.
‘PARA BİRİMİ ZAYIFLIYOR, EKMEK FİYATI ARTIYOR’
Lübnan ekonomi bakanlığı bu haftanın başlarında, hem yerel para biriminin zayıflaması, hemde ulaşım maliyetleri arttıkça oluşan petrol ve yakıt krizi nedeniyle ekmek fiyatını bu yıl altıncı kez artırdıklarını duyurdu.
Dünya Gıda Programı sözcüsü Rasha Abou Dargham Al Jazeera’ya verdiği demeçte, “Yakıt ve benzin fiyatları artmaya devam ediyor, bu nedenle gıda fiyatlarının artmaya devam edeceğini tahmin ediyoruz” dedi.
Nisan ayında, WFP her altı kişiden birine gıda yardımı yaptı. Yakıt krizi kötüleştikten sonra şimdi Lübnan’da her dört kişiden birini destekliyorlar.
‘ET ALABİLMEK MUTLULUK SEBEBİDİR’
Yaklaşık beş yıl önce Suriye’den Lübnan’a kaçan, zemin katta iki odalı bir dar dairede kızı ve üç oğlu ile yaşayan Walaa ise yaşadıkları sıkıntıları şöyle dile getirdi;
“Eşim Beyrut şehir merkezinde ağaçları bulduyarak gelir elde ediyor, bir yıldan uzun bir süre önce Beyrut limanındaki patlamada yaralandıktan sonra bile yine eskisi kadar saatlerce çalışmak zorunda. Birden fazla kemik kırığı ve kafa travması geçirdi. Ben de eşime ve aileme destek olabilmek için çeşitli günlük işlerde çalışmaya gayret ediyorum ancak kira konusunda hep eksik kalıyoruz ve artan gıda fiyatları, zaten kısıtlı olan bütçelerimizi daha da sarstı. Artık sadece ekmek, makarna, pirinç alıyoruz ve mümkün olduğunda soğan, domates ve patates almaya çalışıyoruz. Çocuklara ayda bir veya iki kez yoğurt ve peynir almaya çalışıyoruz çünkü gerçekten seviyorlar.”
Öte yandan Walaa, şişelenmiş suların fiyatlarının da çok arttığını, içmek zorunda kaldıkları musluk sularının da çocukları hasta çocukları hasta ettiğini belirtti.
Etler ve meyvelerin de bir aile için satın alınamaz hale geldiğini ifade eden Walaa,” Ancak bir ihtimalle ayda bir tavuk alınabilir, et alabilmek büyük bir mutluluk sebebi olur” diye konuştu.
Özelikle, Lübnan’daki Suriyeli mülteciler krizden ağır darbe aldı.
MÜLTECİLER DE ETKİLENDİ
BMMYK’ya göre, Lübnan’daki Suriyeli mültecilerin tahmini yüzde 90’ı, ülkedeki yüzde 36’lık daha geniş bir rakamın ortasında, aşırı yoksulluk içinde yaşıyor.
WFP’den Abou Dargham, “Bu, hayatta kalmak için temel gıda maddeleri olarak kabul ettiğimiz şeyleri karşılayamayacakları anlamına geliyor” dedi. “Ve buna et veya süt ürünleri dahil değil.”
Şimdi milyarder Başbakan Najib Mikati liderliğindeki Lübnan hükümeti, bir kurtarma programı için Uluslararası Para Fonu ile müzakereleri yenilemeyi ve uluslararası toplumdan ekonomik yardım almayı umuyor.
Uzmanlar, Lübnan’ın onlarca yıllık sistematik yolsuzluğu ortadan kaldırması ve verimsiz bir ekonomiyi yeniden yapılandırması gerektiği için ekonominin toparlanmasının yıllar alabileceğini söyledi.
‘AÇLIK, BÜYÜYEN BİR GERÇEKLİK’
Bu arada, yardım kuruluşları ve hayır kurumları artan talebi karşılamak için mücadele ederken, Lübnan hükümeti nakit sıkıntısı çekiyor. Birleşmiş Milletler geçtiğimiz günlerde açlığın binlerce kişi için “büyüyen bir gerçeklik” olabileceğini söyledi.
Abou Dargham, bu açlık krizinin benzeri görülmemiş olduğunu ve masaya yemek koymaktan asla endişe etmeyen yüz binlerce Lübnanlı aileyi de etkilediğini söyledi.
