Ankara’da Saraçoğlu Mahallesi’nde restorasyon adı altında planlanan çalışmalar başladı. Namık Kemal Ortaokulu’nun boşaltılması için de harekete geçildi. Mahallede bulunan Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi’nin akıbeti ise belirsizliğini koruyor.
ANKARA – Cumhuriyet döneminin ilk toplu konut projesi olmasının yanında Kızılay yoğunluğuna birkaç dakika mesafede mimari yapısı, ağaçları, okulu, kütüphanesi ve parklarıyla adeta bir vaha görünümünde olan Saraçoğlu Mahallesi’nde ‘restorasyon’ çalışmasına başlandı. Ankara Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü planına göre mahalle restore edilerek ‘ekonomiye’ kazandırılacak. Bölgede butik oteller, mağazalar, ticari işletmeler yapılması planlanıyor. ‘Cadde mağazacılığı’ sayesinde bölgenin bir ticari alana dönüştürülmesi planlanıyor. Mahallenin altı ise otopark yapılacak.
“SARAÇOĞLU GÖZBEBEĞİMİZ, KORUNMALI”
Mimarlar Odası Ankara Şubesi ise çalışmaların Saraçoğlu Mahallesi’ni koruma ve geleceğe taşımak amacıyla değil, mağazalar, otoparklar ve otellerle bir ‘ticari alana’ dönüştürülerek ‘üstü açık bir AVM gibi’ tasarlanacağından endişe ediyor. Mahalleyle ilgili davalar ise sürüyor. Davalar devam ederken restorasyon firmasının çalışmasına tepki gösteren Mimarlar odası Ankara Şubesi’nin Başkanı Tezcan Karakuş Candan, “Davalar devam ederken, mahkemeye bilgi belge göndermeyerek süreci uzatanlar, hukuk süreci tamamlanmadan Saraçoğlu’nda inşai çalışmaları başlattılar. Bu çalışmalar Saraçoğlu Mahallesi’ne telafisi mümkün olmayan zararlar verecek. Kamusal nefes alanımız olan Saraçoğlu’nu rant uğruna tarumar etmeleri an meselesi. İş makineleri ve kepçelerle Saraçoğlu Mahallesi’ne girmek, züccaciye dükkanına girmiş fil durumudur. Ankara I Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nu göreve davet ediyoruz. Saraçoğlu gözbebeğimizdir. Koruma kurulu kentin doğal, kültürel varlıklarını ve kamu yararını gözeterek inşai çalışmaları durdurmalıdır” açıklamasında bulundu.
ŞİMDİ DE NAMIK KEMAL ORTAOKULU BOŞALTILIYOR
Saraçoğlu’nda çalışmalara başlanırken, mahalledeki Namık Kemal Ortaokulu’nun Cumhuriyet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ne taşınması için okula resmi yazı gönderildiği ortaya çıktı. Çankaya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Namık Kemal Ortaokulu’na taşınma işlemlerinin ivedi olarak yerine getirilmesi için resmi yazı gönderdi. Konuyla ilgili açıklama yapan Mimarlar Odası Ankara Şubesi, “Saraçoğlu Mahallesi konutlarıyla, okulu ile bir bütündür. Çocuk seslerinin olmadığı Saraçoğlu Mahallesinin geleceği olmaz. Saraçoğlu’nun özgün değerlerini, kültürel birikiminin, yaşam kültürünün, anı değerinin bir bütün olarak ele alınması gerekmektedir. Saraçoğlu’nun bütünselliğinin bozulmasına, özgünlüğünün yok edilmesine ve dönemin ender örneği olarak biricikliğinin katledilmesine izin vermeyeceğiz. Hukuksal sürece taşıyacağız” diyerek tepki gösterdi.
“OKULUYLA, KÜTÜPHANESİYLE EVLERİYLE BİR BÜTÜN”
Candan tepkisini şu sözlerle sürdürdü: “Saraçoğlu Mahallesi’nin özgün değerleri ve kültürel birikimi ile korunmasına yönelik hukuksal süreçler devam ederken, yangından mal kaçırırcasına, Namık Kemal Ortaokulu’nun boşaltılması ve taşınması, Saraçoğlu Mahallesi’nin bütünselliğini yok etmek anlamındadır. Kamusal bir alanın sermayeye peşkeş çekilmesi, özelleştirilerek ticari işlev verilmesi kabul edilemez. Covid fırsatçılığı işbaşında. Saraçoğlu’nu zorunlu tahliyelerle boşaltarak çöküntü haline getirenler, altına otopark yapmak isteyenler, hukuksuz bir inşaat sürecini devam ettirenler, Saraçoğlu Mahallesi’nin kamusal kullanımını parası olanların kullanabileceği bir işleve dönüştürmek isteyenler, Saraçoğlu Mahallesindeki yapıları, birer birer, tasfiye ederek, bütüncüllüğü ve özgünlüğünü bozuyorlar. Okulun boşaltılması, çocuk seslerinin Saraçoğlu Mahallesi’nden tasfiye edilmesi, Saraçoğlu Mahallesinin geleceğini ipotek altına alınması ve kamusal yaşamdan kopartılmasıdır. Saraçoğlu Mahallesi bir bütündür, dokunmayın.”
HALK KÜTÜPHANESİ’NİN AKIBETİ BELİRSİZ
Saraçoğlu Mahallesi’nde bulunan bir diğer önemli yapı ise Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi. 25 Temmuz 1922’de kurulan kütüphanede 2 milyona yakın kitap bulunuyordu ancak Cumhurbaşkanlığı Külliyesi içerisinde açılan Millet Kütüphanesi’ne buradan 800 binden fazla kitabın taşındığı ortaya çıkmıştı. Çoğaltılmış Fikir-Sanat Eserlerini Derleme Kanunu’ndan yararlanarak Türkiye’de yayımlanan kitap, afiş, kartpostal ve film gibi eserlerin bir nüshasını toplayan Adnan Ötüken Kütüphanesi, Saray’da açılan Millet Kütüphanesi nedeniyle bu özelliğini de yitirdi. Konumu ve öğrencilerin yoğun olarak tercih etmesi nedeniyle Ankara’nın en önemli kütüphaneleri arasında gösterilen Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi’nin elinde, Saray’a gönderilen 800 bin kitabın ardından yalnızca 60 bin kitap kaldığı iddia ediliyor. Saraçoğlu Mahallesi’nde, Adnan Ötüken Kütüphanesi’nin hemen yanıbaşında bulunan Namık Kemal Ortaokulu’nun boşaltılma kararıyla kütüphanenin akıbeti de merak konusu oldu. Koruma Kurulu’ndan ya da Çevre ve Şehircilik il Müdürlüğü’nden bu konuda bir açıklama yapılmazken, kütüphanenin lağvedilerek Milli Kütüphane ve Millet Kütüphanesi arasında paylaştırılacağı iddia ediliyor.
