Türkiye’de sokağa çıkma yasağının esnetilmesinin ardından 0-14 yaş grubundaki çocukların da yer aldığı üç grup için sokağa çıkma izni getirildi. Vaka sayılarının azalmasıyla birlikte 0-14 yaş, 15-20 yaş ve 65 yaş üstü olmak üzere üç farklı yaş grubu için bir süredir belirli tarihlerde ve saatlerde sokağa çıkma izni veriliyor.
Türkiye’de vaka sayıları azalmaya başlasa da pek çok aile koronavirüs salgını nedeniyle çocukları için endişeli. Dünyanın pek çok ülkesinde çocuklarda görülen Kawasaki Sendromu benzeri hastalık bu endişeleri artırıyor.
Çocuklarda, Covid-19 çok sık görülmese de henüz çocukların hastalığı taşıyıp taşımadığı bilinmiyor. Yeterli araştırmalar henüz yapılmadığı için de salgının çocuklar için ne kadar tehlikeli olabileceği cevabı bulunamamış bir soru.
Bu konudaki sorular ve yanıtları şöyle:
Covid-19 çocuklar arasında yetişkinler kadar bulaşıcı mı?
Robert Koch Enstitüsü’ne göre, çocukların Covid-19 virüsünden etkilenme olasılığı yetişkinlerden daha az. Aynı evde enfekte bir kişiyle yaşayan çocukların virüse yakalanma olasılığının düşük olduğunu gösteren birkaç çalışma yapıldı. Ancak çocukların enfeksiyona daha az duyarlı olup olmadıkları henüz kesinleşmedi.
Son olarak Alman Hastane Hijyeni Derneği, Pediatrik Bulaşıcı Hastalıklar Derneği, Pediatri ve Ergen Tıbbı Akademisi ile Çocuk Pediatristleri Meslek Birliği bu konuda bir açıklama yaptı. Dört meslek birliği, mevcut çalışmaların özellikle küçük çocuklar arasında vaka sayısının ve enfeksiyon oranın daha düşük olduğunu gösterdiğini duyurdu. Açıklamaya göre çocuklar, pandeminin itici güçü sayılmıyor.
Diğer taraftan Nisan sonunda Berlin Charité tarafından yapılan bir laboratuvar değerlendirmesinde çocukların da yetişkinler kadar sık enfekte olabileceği belirtildi. Enstitü Müdürü Christian Drosten, “Temel olarak viral yükte tespit edilebilir hiçbir fark olmadığını söyleyebiliriz,” dedi. Ancak şimdiye kadar bu çalışma gözden geçirilmedi.
Çin’de yapılan bir temas çalışması da enfekte olmuş kişilerin sayısını araştırdı. Buna göre, çocuklar yetişkinler kadar sık enfekte oldu.
Çocuklar hastalığı kimden kapıyor?
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, çocuklar salgının yayılmasında önemli bir itici güç değil. Mevcut bilgilere göre, çocuklar çoğunlukla yetişkinlerden hastalık kapıyor. Bununla birlikte, bu konuda henüz çok az veri bulunuyor. Okullar ve kreşler kapatıldığı için şimdiye kadar yapılan çalışmalar bu konuda kesin sonuç vermiyor. Almanya’da Covid-19 testi pozitif çıkan çocuklar arasında yapılan bir çalışma, çocukların hastalığı yetişkinlerden kaptığını doğruluyor.
Enfekte olan çocuklarda hangi semptomlar görülüyor?
Enfekte olan çocuklar, genellikle ya çok hafif belirti gösteriyor ya da hiç belirti göstermiyorlar. Hafif semptomlar arasında hafif öksürük, burun akıntısı ve nadiren de ishal bulunuyor. Enfekte olan çocukların yarısından azında yüksek ateş görülüyor. Akciğerlerde artan inflamasyon belirtileri de raporlanıyor.
Çocuklarda Covid-19 neden bu kadar az görülüyor?
Bu sorunun yanıtı henüz net değil. Şimdiye kadar bu konuda yeterli çalışma yapılmadığından sadece varsayımlar üzerine tahmin yürütülüyor. Bir teze göre, çocuklarda doğuştan gelen bağışıklık sistemi, yeni tip koronavirüse karşı yetişkin bağışıklık sisteminden daha etkili şekilde mücadele ediyor. Çocukların bağışıklı sistemi, yaygın virüslere karşı çok az deneyime sahip olduğundan, virüse karşı spesifik bir antikor oluşturmuyor, dolayısıyla savunma sistemleri de daha güçlü oluyor. Başka bir teze göre ise yeni tip virüsün, belirli reseptörlere kenetlenmesi gerekiyor. Bu reseptörlerin, çocuklarda iyi gelişmemiş olabileceği, bu nedenle de virüsün çocuk vücuduna yerleşemediği öne sürülüyor.
Çocuklarda şiddetli vakalar görülüyor mu?
Son zamanlarda, ABD, İtalya, İspanya, Fransa ve İsviçre’de korona virüs ile enfekte olmuş çocuklarda şiddetli inflamasyon tespit edildi. Semptomlar, çocuklarda organ yetmezliğine yol açabilen Kawasaki Sendromu’nun semptomlarına benziyordu. Etkilenen çocuklarda düşmeyen yüksek ateş, şiddetli karın ağrısı, döküntüler ve dilde şişme tespit edildi. Bazı çocuklarda kan damarlarında iltihaplanma, kiminde ise kalpte hasar görüldü. Yılbaşından bu yana Avrupa’da yaklaşık 230 şüpheli vaka gözlendi.
Bu belirtilerin Covid-19 ile ilgili olup olmadığı hâlâ belirsiz. Çünkü semptomları gösteren çocukların tümünde Covid-19 testi pozitif çıkmadı. Diğer taraftan Kawasaki Sendromu da korona salgını öncesinde ortaya çıktığı için Kovid-19 ile doğrudan bağlantı henüz kurulamıyor.
Bilimsel çalışmalar ne zaman tamamlanır?
Çocuklar ve korona virüsüne dair çalışmalar hâlâ sürüyor. Örneğin Almanya’da “C19.Child Hamburg” adlı, çocukların ve ergenlerin ne sıklıkta enfekte olduklarına ve enfeksiyonun seyrine dair bir çalışma devam ediyor. Hamburg-Eppendorf Üniversitesi Tıp Merkezi ile Hamburg çocuk hastanelerinin ortaklaşa yürüttüğü bu çalışmada, Covid-19 semptomları gösteren ve göstermeyen 6 bin çocuk ve ergenden veriler toplanıyor. Çalışmaya katılan doktorlardan biri, “Çocukların korona virüsüne yakalanıp yakalanmadığı, ne sıklıkta ve ne kadar ciddi bir şekilde hastalandıkları kesinlikle henüz cevabı verilmemiş soru,” diyor.
