Kiralık katil ya da paralı asker eski komandolar dünyaya korku salıyor

Devlet başkanı yorucu bir günün ardından geldiği evinde önce akşam yemeğini yer, ardından bazı telefon görüşmeleri yapar. Daha sonra yatak odasında uykuya çekilir. Eşiyle beraber uyurken, evinin etrafında dolaşan yüzleri kar maskeli iki düzine adam, otomatik silahlarla eve girmenin yollarını aramaktadır. Kırdıkları bir pencereden içeri girerler ve yatağındaki devlet başkanını susturucu takılmış silahlarla öldürürler. Yanında yatmakta olan karısı ise saldırdan yaralı kurtulur.

FİLM DEĞİL, GERÇEK

Bu anlatılanlar, ‘Görevimiz Tehlike’ veya ‘Bourne Identity’ filmlerinden bir sahne değil. Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moïse, 7 Temmuz’da aynen yukarıda anlatıldığı şekilde yatağında öldürüldü. Evine giren bir düzine adam tarafından vurulan Moïse’nin cinayetiyle ilgili soru işaretleri, saldırının üzerinden iki hafta geçmesine rağmen tüm dünya kamuoyunun aklını kurcalamayı sürdürüyor. Bugüne kadar bilinen Florida’da yaşayan Haiti asıllı bir papaz, Kolombiya ordusundan ayrılmış iki düzine eski özel harekat askerini kiralamış, onlar da para karşılığı cinayeti işlemişti. Ancak bu sıradışı suikast hakkında anlatılan pek çok şey hala insanlara mantıklı gelmiyor. Cinayetin üzerinden geçen iki haftaya rağmen, ortaya çıkan bilgiler olayı henüz netleştiremedi.

Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise öldürüldü.

MÜFLİS PAPAZ NASIL PLANLADI?

İddialara göre yakın zamanda iflas etmiş Florida’da yaşayan bir papaz, bu suikastın arkasındaki isimdi. Ancak bu müflis papaz, nasıl olmuştu da, bu saldırıyı planlayabilmişti? Bunu yapacak maddi ve bilgi kaynaklarına nasıl sahip erişmişti? Asıl büyük soru işareti ise saldırının üzerinden bir iki saat sonra hemen yakalanan failler, bir çıkış stratejisi olmadan, sıkı korunan bir başkanlık binasına böylesine cüretkar bir komando baskınını nasıl gerçekleştirebilmişti? Filmlerde değil, gerçek hayatta buna benzer en yakın tarihli olay, Üsame bin Ladin’in yaşadığı Pakistan’ın Abbotabad şehrine Amerikalı komandoların düzenlediği operasyondu. Dünyanın en seçkin askerlerinden oluşan birlik, aylarca süren eğitim ve arkasında onlarca insanın olduğu planlama safhasından sonra böyle bir operasyona girişmişti. Kolombiyalı askerler ise, bir araya geldikten iki gün sonra bir devlet başkanına suikast düzenlemişti.

PARALI ASKER KORKUSU

Saldırının ardından ortaya çıkan bilgilere göre, Haitili yetkililer, başkanlık sarayını çok dikkatli bir şekilde korumuyordu veya çok sayıda koruma açığı vardı. Yine de, ordudan ayrılmış iki düzine eski askerin, müflis bir papaz tarafından bir devlet başkanını öldürmeleri için biraraya getirilebilme ihtimali, tüm dünyadaki güvenlik servislerinde kaşların kalkmasına neden oldu. Çünkü bedelini ödemek şartıyla, böyle bir suikast için dünyanın dört bir yanından çok sayıda paralı asker bulunabileceği gerçeği gün yüzüne çıktı ve bu paralı askerler çalışmak için çok müsaitti, bulunmaları da çok kolaydı. Para için bir başkanlık suikasti gerçekleştirme becerisine sahip bu tür adamların erişilebilirliği, eş zamanlı olarak iki konudaki mücadeleyi de gündeme getirdi: Uyuşturucu ve terörizmle mücadele.

NE İÇİN TUTULDUKLARINI BİLİYORLAR MI?

İlk raporlara göre, Miami’deki küçük bir özel güvenlik şirketi, Haiti operasyonu için hepsi Kolombiya’nın seçkin özel kuvvetlerinde görev yapmış yaklaşık 20 eski asker tuttu. Askerlerden ne yapmaları istendiğini ne kadar bildikleri tam olarak belli değil zira askerlerin -basında çıkan haberlere göre- Haitili VIP isimler için güvenlik sağlayacaklarını düşündükleri bildiriliyor. İşin ilginç yanı, Pentagon suikastin hemen ardından, şu anda hepsi gözaltına alınan veya öldürülen adamlardan en azından bazılarının, Amerika’nın Kolombiya ordusuna on yıllardır verdiği desteğin bir parçası olarak ABD’de özel eğitimi aldığını açıkladı.

ESKİ DARBELERİ HATIRLATTI

Özel suikastçilerin suikasti, Margaret Thatcher’ın oğlu tarafından finanse edilen bir grup Güney Afrikalı paralı askerin, Ekvator Ginesi hükümetini devirmeye çalıştığı 2004 tarihli ‘Wonga Darbesi’ ve geçen yıl iki eski Amerikalı özel birlik mensubu askerin, Venezuella sahillerinde yakalanmasını hatırlattı. İki eski yeşil bereli paralı asker, yine iddialara göre, ABD’de yaşayan Venezuellalı bir işadamı tarafından kiralanmış ve Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu öldürmeleri için gönderilmişti. Ancak paralı askerler Haiti’de hedeflerine büyük oranda ulaştılar. Moïse’i öldürdüler, ancak 2. adımın ne olması gerektiği hala tam olarak belli değil.

UYUŞTURUCU VE TERÖRLE MÜCADELE

Uyuşturucu ve terörle mücadele amacıyla Kolombiya’da binlerce asker görev yapıyor. ABD, hemen arka bahçesindeki bu ülkedeki uyuşturucu mücadelesi için çok sayıda askere önemli miktarda eğitim verirken, ordunun malzemelerini de sağlıyor. Bu nitelikli eğitimin ardından ordudan ayrılan çok sayıda Kolombiyalı eski asker, son yıllarda dünya çapında ‘iş alan’ paralı askerler saflarına katılıyor.

GÖREVİ BİTEN ASKER KENDİNE İŞ ARIYOR

Kolombiya, 1960’lardan bu yana, hükümet güçleri, solcu gerillalar, sağcı milisler ve uyuşturucu kaçakçıları arasında, sınırları bazen bulanıklaşan, değişen yoğunlukta bir silahlı çatışma halinde. Sonuç olarak, Kolombiya ordusu Güney Amerika’daki en büyük kara kuvvetlerine sahip. Piramit şeklindeki diğer hiyerarşiler gibi, çok sayıda yetenekli asker 30’lu yaşların ardından hizmet dışı bırakılıyor ve onlar da kendilerine başka bir iş arıyorlar. Genellikle de, tek ve en iyi bildikleri askerliğe devam ediyorlar. Bir farkla, o güne kadar düzenli bir ordu içinde mücadele eden askerler, daha sonra ‘paralı asker’ haline geliyorlar.

TEST EDİLMİŞ ASKERLER

80’lerin sonu ve 90’ların başından beri Kolombiya’daki savaşlara yoğun bir şekilde dahil olan ABD, ülkeye 10 milyar doların üzerinde güvenlik yardımı yapıyor. Bu destek, başlangıçta uyuşturucuyla mücadele önlemlerine odaklanırken, 11 Eylül’den sonra hükümetin sol kanat FARC isyancılarına karşı savaşına daha fazla destek olmaya başladı. ABD’nin yoğun desteği ile, bir dizi insan hakları ihlali ve sivil ölümler yaşansa da, Kolombiya hükümetinin kavurucu kampanyası, FARC’ı 2016’da bir barış anlaşması yapmaya zorladı ve ülkedeki şiddet seviyesi çarpıcı bir şekilde düştü. Kolombiya, terörle mücadelede başarı kazansa da, uyuşturucu ticaretini dizginlemede beklenen noktaya gelemedi zira Kolombiya hala dünyanın en büyük kokain üreticisi. Kolombiya’nın terör ve uyuşturucuyla savaş çabalarını finanse etmenin kalıcı bir mirası, şimdi kendine yapacak iş arayan, orman ve dağ savaşında yılların deneyimine sahip, iyi eğitimli, her türlü savaşta test edilmiş büyük bir asker kadrosu.

TECRÜBELİ VE UCUZLAR

Uzmanlara göre Kolombiyalılar, iki nedenden dolayı paralı asker pazarının en aranan elemanları: çok iyiler ve emsallerine göre ucuzlar. Afganistan ve Irak’ta yıllarca paralı askerlik yapan Amerikan veya İngiliz paralı askerleri, her türlü iş için Kolombiyalılar’ın dört, beş katı para istiyor. Hepsinin FARC ve Narcos’a karşı uzun savaş tecrübesi var. Birçoğu ABD yeşil bereliler tarafından eğitildi. Disiplinliler ve çok etkili savaşçılar.

ABD ORDUSU YILLARDIR KULLANIYOR

ABD ordusu da, Irak ve Afganistan’da uzun yıllar boyuca Kolombiyalı paralı askerleri kullandı. 2015’te New York Times gazetesi, Birleşik Arap Emirlikleri’nin, Yemen’de savaşmak için yüzlerce Kolombiyalı paralı askeri işe aldığını bildirdi. Operasyon, Irak’taki en büyük paralı asker sağlayan şirketlerin başında gelen Blackwater tarafından organize edilmişti. Ayrıca Ortadoğu’daki savaşlar Kolombiyalı askerleri ‘maddi’ olarak olağanüstü tatmin ediyordu. Kolombiya’da aylık sadece 375 dolar kazanan askerlerin, Yemen’de ellerine sadece günde 90 dolar geçiyordu. New York Times gazetesine göre Haiti komplosuna karışan adamlara ayda 2.500 ila 3.500 dolar arasında bir para vaat edildi.

ABD KONTRATLARI AFGANLARA DEVREDECEK

Özel paralı askerlerin kullanımıyla ilgili yıllardan beri tartışmalar devam ediyor. ABD özellikle savaş bölgelerinde, sıklıkla Amerikalı olmayan paralı askerler kullanıyor. Çünkü Amerikalı olmayan askerlerle çalışmak hem daha az siyasi risk taşıyor, hem de daha ucuza malouyor. Amerikan halkı paralı askerlerin ölümünden haberi bile olmazken, Amerikan vatandaşı bir askerin Irak ya da Afganistan’da hayatını kaybetmesi günlerce televizyonlarda haber olarak yer alıyor. 2018 itibariyle, ABD ordusu hem Irak hem de Suriye’de yarısı üçüncü ülke vatandaşı olan yaklaşık 5.500 paralı asker kullanıyordu. Her ne kadar bunların çoğu savaştan ziyade destek görevinde yer alsalar da, zaman zaman çatışmalara da girdiler. ABD uzun süredir devam eden savaşlarını yavaşlatırken paralı askerler için fırsatlar devam edecek gibi görünüyor. New York Times gazetesinin geçtiğimiz haftalarda verdiği bir habere göre Pentagon, önümüzdeki aylarda Amerikan askerlerinin tamamen Afganistan’dan çekilmesinin ardından bu ülkedeki özel şirketlerle olan sözleşmelerini Afgan hükümetine devretmeyi düşünüyor. ABD, ödeme konusunda Afgan hükümetine destek olmayı da vaat etti.

İŞSİZ KALAN ASKERLER İŞ ARIYOR

Güvenlik uzmanlarına göre Moïse suikastı, paralı asker endüstrinin sınırsız büyümesine izin vermenin risklerini gösteriyor. Son 30 yıldır dünyanın her yerinde ordular paralı askerler kullanıyor. İşsiz kalan paralı askerler hayatlarını sürdürmek için yeni sözleşmeler arıyor. Uzmanlara göre bu grup, ‘büyüyen bir emek havuzu’. Yıllar geçtikçe, bugün sadece konunun uzmanı şirketler aracılığıyla bulunan askerlerin, internetten bulunur hale gelmesinden endişe ediliyor. Birkaç yüz bin dolarlık bir bütçe ile devlet başkanı öldürebilen paralı askerler, güvenlik güçlerinin gelecek yıllarda kabusu olacak gibi görünüyor.