Suudi Arabistan’da yayın yapan Arabnews gazetesi Irak’ın yeni başbakanının İran karşıtı söylemlerine Tahran yönetiminin neden sesiz kaldığını sorguladı. Bölge uzmanı Hussain Abdul-Hussain tarafından kaleme alınan analizde, Irak Başbakanı Kazımi’nin, İran yanlısı milisleri ortadan kaldırma açıklamasına Tahran yönetiminin içinde bulundukları ekonomik dar boğaz yüzünden kulak asmamayı tercih ettiği ileri sürüldü.
Gazeteye göre İran zayıf olduğu şu günlerde sessizliğini korusa da, güçlendiği anda Irak başbakanı koltuğundan edebilir. Diğer yandan ABD ve diğer bölge güçleri ile iyi ilişkiler geliştiren El-Kazımi İran yanlısı milisleri temizlemeyi başarırsa, Irak, küresel ekonomiye bağlanarak, durumunu düzeltebilir.
İRAN EKONOMİK SEBEPLERDEN TEPKİ VEREMİYOR
Analize göre Mustafa el-Kazımi’nin başbakanlığına İran’dan herhangi bir itiraz gelmemesi de kafa karıştırıcı. Yazara göre bunun ilk nedeni, İran’ın çektiği para sıkıntısı olabilir. Analizde “İran son dönemde o kadar çaresiz kaldı ki Uluslararası Para Fonu’ndan 5 milyar dolarlık bir kredi talep etti. İran’ın kontrol ettiği ülkeler arasındaki Irak, petrol satışlarından istikrarlı ve büyük bir gelire sahip tek ülke. Irak ayrıca İran’a 3 milyar dolarlık elektrik faturası borçlu.” görüşüne yer veriliyor.
Makalede, İran medya organlarının Al-Kazımi’nin başbakanlığının ilanından sonra olumlu yayın yaptıkları ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin de tebrik için alışılmış bir yol olan telefon görüşmesini tercih ettiği hatırlatılıyor.
YENİ BAŞBAKANIN HEDEFİNDE İRANLI MİLİSLER VAR
Analizde, Kazımi’nin Tahran’ın rahatsızlığını çok açık şekilde dile getirdiği ve Başbakanlık yemin töreninnin ardından Irak gazetelerine verdiği demeçlerde İran yanlısı milisleri dağıtmanın siyasetinin merkezinde olacağı sözünü verdiğini belirtiliyor ve “Egemenliğimiz tehlikeye girdi, topraklarımız başka ülkelerin başarıları için bir platform alanına dönüştü. Vatandaşlarımızın güvenliği sadece IŞİD ve örgütün uyuyan hücreleri tarafından değil, aynı zamanda devlet dışı aktörlerin elinde bulunan silahlar tarafından da tehdit ediliyor.” dediğini hatırlatılıyor.
Makalede, kararının bir işareti olarak, hükümet güçlerine Basra’daki bir protestocuyu öldüren ateşin açıldığı binaya baskın düzenlemesini emrettiği ve baskının ardından birkaç milisin yakalandığı ve yargılandığı hatırlatılıyor.
IRAK HÜKÜMETİ, HALK SEFERBERLİK GÜÇLERİ’Ni KARŞISINA ALDI
“Irak’taki milislere yönelik baskı, yeni başbakanın, Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) olarak bilinen İran yanlısı gruplara karşı yapmayı planladığı tek şey değil.” denilen analizde El-Kazımi’nin ikinci önceliğinin yeni bir seçim yasası çıkarıldıktan sonra siyasi partileri de düzenlemek olduğu öne sürülüyor. Analizde “Özünde, yeni kurallar herhangi bir Irak siyasi partisinin Irak dışı herhangi bir varlığa sadakat ifade etmesini yasadışı hale getirecek. El-Kazımi bunu açık açık belirtiyor.” görüşü dile getiriliyor.
İSLAMIN ANTİTEZİ
Makalede “Böyle bir yasa, sınır ötesi finansmanı ile desteklenen terörist grupları ve propaganda ağlarından oluşan siyasi İslam’ın antitezi anlamına geliyor. Bu adım, El-Kazımi’nin sadece Tahran yanlısı partilerin “silahlı kanatlarını” dağıtmayı planlamakla kalmayıp, aynı zamanda İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’e bağlılık sözü eden bu grupların tamamının kuruluş ilkelerini de hedef aldığını gösteriyor.” deniliyor.
İranlı partiler ve milisleri El-Kazımi engellemeye çalışırken El-Kazımi’nin de boş durmadığı söylenen makalede, “O da İran’a ve Iraklı koruyucularına karşı ülkedeki popüler öfkeden faydalanmaya çalışıyor.” deniyor.
IRAK’TA SOKAK İRAN’A KARŞI
Iraklı protestocuların ülkenin güneyindeki İran konsolosluklarına ateş açtıkları ve bir zamanlar Irak sokaklarını ve meydanlarını süsleyen İranlı liderlerin posterlerini yaktılarının belirtiliği analizde “Irak’taki popüler ruh halinin açıkça İran’a karşı.” olduğu iddia eiliyor.
Makalede ayrıca, “Yeni protestocular kazanmak için El-Kazımi tüm siyasi tutukluları serbest bıraktı ve hükümet güçlerinin sokak protestolarını koruyacağına söz verdi. Ayrıca devletin, daha önce “kaybolan” aktivistlerin durumlarının araştırılacağına ve ifade özgürlüğünün kısıtlanmasına, medyaya herhangi bir saldırıya izin vermeyeceğine söz verdi.” bilgisi aktarılıyor.
“IRAK BU KADAR İYİSİNİ GÖRMEDİ”
Makalede, Irak hükümetinin yanına ABD dışında bölgedeki önemli güçleri de çekebildiği belirtilirken, “Washington, teknik ve siyasi alanlar da dahil olmak üzere birçok düzeyde yeni başbakana destek sözü verdi. Başkan Trump, yeni Irak Kabinesi’ne Bağdat’ın kendi kendine yetebilecek kapasiteye gelinceye kadar İran’dan enerji ithal edebileceğini imtiyazını verdi.” deniyor.
Analizi kaleme alan Hussain Abdul-Hussain’a göre yeni başbakan, öncekiler düşünülürse gerçek olamayacak kadar iyi görünüyor. “İran’ın verdiği bu tavizler şüpheye mahal veriyor. Ancak Tahran’ın “dövüş teknikleri” bilinir. Belli ki İran yönetimi için, şu an ekonomik açıdan ilişkileri germek için iyi bir zaman değil. Belki de Tahran, zamanı gelinceye kadar vurdumduymaz bir tavır alıp, zamanı gelince gereken cevabı verecek ve El-Kazımin’in ülkeyi yönetmesini imkansız hale getirmeye başaracak.” diyor.
İRAN’NIN PARMAĞINDA OYNATAMADIĞI TEK BAŞBAKAN
Makaleye göre “Her ne olursa olsun, El-Kazımi şu ana kadar İran’ın parmağında oynatmadığı ilk Irak başbakanı. Bu, Washington için çok iyimserlik yaratan bir gerçek. Yeni başbakan en sonunda Amerika’nın ülkede güvenle para yatıracağı bir “yarış atı” olabilir.” Tahminler doğru çıkarsa, Irak’da “Milis İmparatorluğu’nun” yok edilmesi İran’nın en sonunda küresel ekonomiye yeniden bağlanmasının ve ülkenin kazanmasının önününün açılabilineceğin altı çiziliyor.
