Danıştay 10. Dairesi, Çağdaş Gazeteciler Derneği’nin basın kartı için sigorta primlerinin ödenmesi koşuluna yapılan itirazını haklı buldu. Bundan böyle işverenin ödemediği primler basın kartı önünde engel olmayacak.
Çağdaş Gazeteciler Derneği, basın meslek örgütlerinin görüşleri alınmadan, gazetecilere danışılmadan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından hazırlanan ve 14 Aralık 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan Basın Kartı Yönetmeliği’ne karşı yargı yoluna başvurarak, yönetmeliğin çeşitli hükümlerinin yürütmesinin durdurulması ve iptalini talep etmişti. Danıştay’a açılan davada, itiraz edilen hükümlerin basın kartlarının verilmesi ve iptalinde siyasi kriterleri etkin kılacağı, hukuk ilkelerini yok sayacağı; böylelikle anayasal bir hak olan basın hürriyetinin ihlal edileceğine dikkat çekilmişti.
“İLETİŞİM BAŞKANLIĞI BİR TAŞLA İKİ KUŞ VURMAK İSTEDİ”
Çağdaş Gazeteciler Derneği’nden yapılan açıklamada, “Dosyanın görüldüğü Danıştay 10. Daire’ye Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın gönderdiği savunma, iktidarın basın kartları aracılığıyla neyi amaçladığını tüm açıklığıyla ortaya koymuştu. Söz konusu savunmada, ‘…gazetecilik faaliyetinde bulunmak için basın kartı sahibi olma zorunluluğu bulunmamakta…’, ‘Kişiler basın kartı sahibi olmaksızın da gazetecilik yapabilir, fikirlerini ifade edebilir. Nitekim basın kartı sahibi olmayan pek çok basın mensubu bulunmaktadır’ denilerek bir taşla iki kuş vurmanın hedeflendiği görülmüştü. Bir yandan basın kartı verilmesi ve iptalindeki keyfiyet ve kuralsızlıklar, diğer yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tutuklu gazetecilere ilişkin ‘Yalnızca ikisinin basın kartı var’ açıklamalarına meşruluk kazandırılmak istenmekteydi” ifadelerine yer verildi.
DANIŞTAY: BASIN KARTI GAZETECİNİN HABER KAYNAĞINA ULAŞMASI İÇİN GEREKLİ
Basın Kartı Yönetmeliği’nin 6, 14, 15, 25, 29 ve 30’ucu maddeleri kapsamındaki çeşitli hükümlerin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemli davada ilk aşamada tamamlandı ve Danıştay 10. Daire, “Basın kartı verilecek kişilerde aranan şartları” düzenleyen 6’ncı maddedeki bir hükmün yürütmesini durdurdu. 6’ncı maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde yer alan “5953 sayılı Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış ve sigorta primlerinin çalışma mevzuatı esaslarına uygun olarak yatırılmış olması” şartındaki, “sigorta primlerinin çalışma mevzuatı esaslarına uygun olarak yatırılmış olması” yükümlülüğünün, gazeteciye değil işverene ait olduğuna dikkat çeken Danıştay 10. Daire, kişinin kendi sorumluluğunda olmayan bir durum nedeniyle cezalandırılamayacağı ilkesinden hareketle oy çokluğuyla yürütmenin durdurulmasını kararlaştırdı. Basın kartının gazetecilerin mesleklerini icra edebilmek için gerekli toplantı, etkinlik, basın açıklaması gibi haber kaynaklarına ulaşmalarını sağlayan bir kart olduğunu kaydeden Danıştay, 10. Daire, “… bu nedenle, işçi pozisyonundaki gazetecilere kendi yükümlülükleri olmayan sigorta primlerinin ödenmemesi durumundan dolayı basın kartı verilmeyerek mesleklerini icra etmelerinin engelleneceği anlaşıldığından, gazetecilere basın kartı verilirken sigorta primlerinin ödenmiş olması şartının aranmasına ilişkin düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır” tespitini yaptı.
Çağdaş Gazeteciler Derneği’nin açıklamasında, “Bilindiği üzere basın kartı, gazetecilerin haber üretim süreçlerinin yanı sıra özlük haklarına yönelik çeşitli imkânlar da sağlamakta. Bunlardan biri de, mesleğin zorluğu gözetilerek yıpranma payı olarak sigortalılıklarına ek yılda 90 gün bilinen fiili hizmet süresi zammı hakkıdır. Bu haktan yararlanmanın tek şartı ise basın kartı sahibi olmaktır. İşverenin sigorta primlerini ödememesi nedeniyle basın emekçilerinin işçilik hakkından yoksun bırakılması, bu kararla son bulmuştur. Dava kapsamında yürütmesini durdurulmasını istediğimiz diğer kritik düzenlemelere ilişkin yürütmeyi durdurma yönünde olumlu bir karar verilmezken, bu maddelerin esastan görüşülme sırasında iptal edilmesini, hukuk devletine olan inancımız çerçevesinde beklemekteyiz” ifadelerine yer verildi.
