Trump’ın yakınındaki üst düzey görevlilerin tanıklıkları, telefon görüşmeleri ve resmi belgelere dayandırılan CNN'in dosyasında, Trump’ı seçim öncesi zora sokacak bilgiler aktarıldı.
ABD’nin ünlü araştırmacı gazetecilerinden Carl Bernstein, CNN için hazırladığı “Trump dosyasını” 4 aylık titiz bir çalışmadan sonra yayımladı. Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump’ın en yakınındaki kişilerinin tanıklıkları, yabancı liderler ile yapılan telefon görüşmeleri ve resmi belgelere dayandılan haberde Trump’ın son yıllardaki görüşmeleri ifşa edildi. ABD başkanının, Rusya devlet başkanı Putin ve Erdoğan ile yaptığı telefon konuşmalar “skandal” olarak nitelendirildi. Trump’ın yabancı liderler eski ABD başkanlarını “çekiştirdiği” ve kadın liderlere hakaret ettiği bilgisinin aktarıldığı haberde, birçok üst düzey yetkilinin Trump’ı artık “bir güvenlik sorunu” olarak gördüğü belirtildi.
Başkan Donald Trump’ın, yabancı devlet başkanlarıyla yaptığı yüzlerce gizli telefon görüşmesinde ciddi konuların tartışılacağını bildiği halde sürekli olarak hazırlıksız olduğu belirtilen dosyada ayrıntılı bilgiler aktarıldı. CNN’in kaynaklarına göre, Trump, Devlet başkanları ile yaptığı görüşmeler öncesinde Merkezi İstihbarat teşkilatı (CIA) ve Milli Güvenlik Konseyi (NSC) personeli tarafından kendisi için hazırlanan brifing materyallerini neredeyse hiç okumadı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan gibi güçlü liderlerle yaptığı görüşmelerde sık sık ne diyeceğini bilemediğinden ABD eski başkanlarını çekiştirdi.
Araştırma dosyasında şu satırlara yer verildi:
“Trump’ın, ABD’nin ulusal güvenliği için bir tehlike oluşturduğuna inanalar çoğalmıştı. Ulusal güvenlik danışmanları H.R. McMaster ve John Bolton, Savunma Bakanı James Mattis, Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ve Beyaz Saray Özel Kalemi John Kelly bu insanların başında geliyordu. Bu üst düzel yetkililer, Trump’ın liderler ile ilişkilerinde sık sık “hayal dünyasında yaşayan” biri imajı çizdiğini söylüyordu. Zaman içinde Trump, Erdoğan gibi liderlerin “ricalarını” ulusal çıkarlara feda etmeye başladı.”
Rusya, Türkiye, Kanada, Avustralya ve Batı Avrupa liderleriyle yapılan konuşmaların neredeyse tamamına aşina olan bir kaynak, bu telefon görüşmelerinde ABD ulusal çıkarlarının hiç sayıldığını söylerken, bu konuşmaları ‘iğrenç’ olarak nitelendirdi. Kaynak, bu bilgiler kanıtları ile sunulursa birçok üst düzey Cumhuriyetçi bile artık Trump’ın yanında olmayacaktır, dedi.
Kaynaklara göre, Trump’ın en sık telefon görüşmesi yaptığı liderlerden biri de Erdoğan’dı. “Erdoğan, Başkan’a doğrudan ne zaman ulaşacağı konusunda ustalaşmıştı. Türkiye, Trump’ın programını ve nerede olduğunu yakından takip ediyor, Erdoğan, Trump golf sahasındayken, yanında kimse yokken arıyor ve uzun uzun konuşuyordu.”
Erdoğan Trump’a sürekli olarak politika imtiyazları ve diğer “iyilikler” konusunda baskı yapıyordu. Erdoğan’la yapılan görüşmelerin sıklığının ve Erdoğan’ın Ulusal Güvenlik Konseyi protokolünü aşarak Putin’i arayabilmesi, özellikle danışmanları McMaster ve Bolton’ı rahatsız ediyordu. Özel kalem Kelly’nin ise bu görüşmeleri “endişe verici” olarak tanımlandığı belirtildi.
Kaynaklar, Trump’ın özellikle Suriye ihtilafının tarihi ve genel olarak Orta Doğu hakkındaki bilgisizliği sebebi ile hazırlıksız yakalandığını ve Erdoğan’la yapılan “politik tartışmalarında” Erdoğan’ın Trump’ı “Soyup soğana çevirdiği” aktarıldı:
“Trump – Erdoğan görüşmeleri hep süt liman değildi. Zaman zaman Trump Erdoğan’a çok kızıyordu. Bu özellikle, 2016 darbesinde “teröre yardım etmekle” suçlanan tutuklu Amerikalı Evanjelik papazı Andrew Brunson’ı serbest bırakmayacakları ortaya çıktığında yaşandı.”
Üst düzey bir kaynağa göre, Erdoğan’la yaptığı görüşmelerin büyük kısımının Erdoğan ve ailesiyle bağlantısı olduğundan şüphelenilen “Halkbank davası” konsunda olduğun bildirdi. Erdoğan Trump’a davanın düşmesi konusunda büyük baskılar yaptı. “Trump sıkışmıştı. Erdoğan’ın ısrarlarına dayanamadı ve “işi halledeceğini” söyledi.
“Hem Putin hem de Erdoğan ile yaptığı görüşmelerde Trump, George W. Bush ve Barack Obama’ gibi liderleri yerden yere vurmaya bayılıyordu. Putin ve Erdoğan’la yaptığı konuşmalarda hiç hazır değildi ama onların yanında “güçlü bir erkek” imajı çizmek istiyordu.”
Kaynaklar, Trump’ın Putin ile yaptığı telefon konuşmalarından çoğunlukla kendisinden bahsettiğini, abartılı, kendini yücelten terimler kullandığını belirterek, “Fakat bu tavrı ABD’nin, Afganistan, Taliban ve Suriye konularında öne geçmesini sağlayamıyordu.” ifadelerine yer verdi.
Üst düzey bir kaynak Putin’in Trump’ı her görüşmede, “gölgede bıraktığını”, Rus liderin bir satranç ustası edası katıldığı görüşmelerde Trump’ı dama oyuncu bile olamadığı aktarıldı ve “Trump, Putin ona saygı duysun istiyor, kendini sert bir adam ve usta bir işadamı olarak gösteriyordu. Yaptığı konuşmaları duyanlar, o ve Putin saunada iş konuşuyor sanabilirdi.” denildi.
Haberde, Trump’ın düzenli olarak Amerika’nın başlıca müttefiklerinin liderlerine, özellikle de iki kadına “kabadayılık tasladığını” ve aşağıladığı belirtildi.
Yazıya göre Trump, Başbakan Theresa May’ ın mütemadiyen “zayıf ve cesaretisiz” olmadığını iddia ederken Almanya Başbakanı Angela Merkel’in “aptal” olduğunu söylüyordu.
Ayrıca, “Trump, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve Avustralya Başbakanı Scott Morrison hakkında da “atıp tutmayı çok seviyordu” ifadeleri de yazıda yer aldı.
CNN’in bu haberi yayınlamadan önce görüş için Beyaz Saray’ başvurmuş ama yanıt alamamıştı. Ancak, haber yayınlandıktan sonra konuşan Beyaz Saray basın sekreter yardımcısı Sarah Matthews, “Başkan Trump, ABD’nin dünya sahnesinde çıkarlarını sürekli olarak ilerletmiş dünya çapında bir müzakerecidir. Başkan Trump, Birinci Aşama Çin anlaşması ve NATO müttefiklerine destek olmak ve IŞİD ile mücadele konularında, ABD’nin stratejik çıkarları için önemli adımlar atmıştır.” dedi.
Watergate skandalı hakkındaki bilgileri orataya çıkarıp, ABD başkanı Richard Nixon’un istifasına sebep olan gazeteci olarak da bilinen Bernstein’ın haberinin içeriği, eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’un Trump’a yaptığı suçlamlar ile büyük paralellikler taşıyor.
Bolton, geçen hafta yayınlanan “Olayın Olduğu Oda” kitabında, Trump yönetimindeki Beyaz Saray’da geçirdiği 17 ayı anlatmış ve çok benzer tanıklıklar gündeme getirmişti.
