‘Ayağa Kalk! Mafya Dışarı’ ittifakı ‘komşu’da iktidar ortağı olabilir

Bulgaristan’da 4 Nisan’da yapılan seçimin sonuçları Merkez Seçim Komisyonu’nun kararıyla kesinlik kazandı. 240 sandalyeli Halk Meclisi giren hiç bir parti salt çoğunluğu sağlayamadı. Ülkede belirli aralıklarla 11 yıldır iktidarda olan Başbakan Boyko Borisov’un GERB partisi (Bulgaristan’ın Avrupa’da Gelişimi için Yurttaşlar) yine sandıktan birinci parti olarak çıktı.

Katılım oranının yüzde 50,6 olduğu seçimde parlamentoya toplam 6 parti girdi. GERB partisi 75, ülkede çok ünlü bir isim olan şovmen Slavi Trifonov’un yeni kurulan Böyle Bir Halk Var partisi 51, ana muhalefet partisi Bulgar Sosyalist Partisi 43, genellikle Türk azınlığının oy verdiği Hak ve Özgürlükler Hareketi 30, Demokratik Bulgaristan 27 ve 2020’deki hükümet karşıtı protestoların liderlerinin kurduğu ‘Ayağa Kalk! Mafya Dışarı’ ittifakı 14 milletvekili kazandı.

MECLİSE GİREN YENİ PARTİLER STATÜKO PARTİLERİNDEN UZAK DURUYOR

Yeni parlamentoya üç yeni parti girdi. Böyle Bir Halk Var, Demokratik Bulgaristan ve Ayağa Kalk! Kabadayılar Dışarı! partileri. Özellikle Başbakan Borisov’un GERB partisine statükocu bir parti gözüyle bakılıyor ve bu nedenle diğer partiler koalisyon yapmayacağını çok önceden söyledi. Partiler, seçim kampanyalarında da buna ısrarla vurgu yaptılar.

Halihazırda renkli bir parlamento var karşımızda ama hükümet kurabilme olasılıkları pek fazla değil. Prosedür olarak parlamento toplandıktan sonra Cumhurbaşkanı Rumen Radev hükümet kurma görevini en fazla oy alan partiye yani GERB’e verecek, fakat Borisov milletvekilliğinden vazgeçtiğini açıkladı, dolayısıyla bu parti hükümet kurma görevini üstlenir mi üstlenmez mi orası şimdilik muamma.

HÜKÜMET KURMA GÖREVİ ESKİ ŞOVMEN TRİFONOV’A VERİLEBİLİR

Bu yüzden seçim sonrası bütün dikkatler şovmen Slavi Trifonov’un yeni partisine çevrildi. Zira birinci partinin hükümet kurma görevini reddetmesi halinde bu görev ikinci partiye geçecek. İşte en büyük soru işareti de burada saklı. Şovmen Trifonov hükümet kurma görevini üstlenip diğer partilerle ‘istikşafi görüşmelere’ başlayacak mı, yoksa görevi cumhurbaşkanına iade mi edecek.

Öte yandan, Başbakan Borisov, Trifonov’a sorumluluk alıp hükümet kurmayı denemesi için çağrıda bulundu. Bu durumda Trifonov’un Böyle Bir Halk Var partisi, protestoların doğurduğu ‘Ayağa Kalk! Mafya Dışarı’ ittifakı ve Demokratik Bulgaristan partileriyle istikşafi görüşmelere başlaması gerekecek. Ancak her üçünün toplam milletvekili sayısı salt çoğunluk oluşturmuyor. Böyle bir durum karşısında Trifonov seçim öncesi verdiği sözü tutarak GERB, Bulgar Sosyalist Partisi ve Hak ve Özgürlükler Hareketi ile görüşmeyi ret mi edecek yoksa, ülkeyi hükümetsiz bırakmamak adına sosyalistlerden destek mi isteyecek belli değil. Bu soruların henüz cevabının olmaması nedeniyle ülkede siyasi hava gergin. Diğer yandan ise, insanlar Samuel Beckett’in absürd tiyatro eserinde olduğu gibi bir bekleyişe kapılmış kurtulma ümidiyle Godot’u bekliyor.

Büyük ihtimalle Slavi Trifonov hükümet kuramayabilir. Kursa bile sosyalistlerin oyları olmadan bunu parlamentodan geçiremez. Diğer ihtimal ise, hükümetin kurulamaması halinde cumhurbaşkanının tercihiyle görevin üçüncü büyüklükte olan Bulgar Sosyalist Partisi’ne vermesi. Ancak bu partinin de hükümet kurma şansı ise hayli hayli düşük.

ŞOVMEN TRİFONOV ERKEN SEÇİMDE OYLARINI DAHA DA ARTIRABİLİR

Seçimlerin ardından çok tartışılan konulardan biri de hükümet kurulamaması durumunda erken genel seçim ihtimali. Eğer parlamentodan bir hükümet çıkmazsa cumhurbaşkanı mayıs ortalarında parlamentonun görevine son verip erken genel seçim kararı alabilir. Hatta sonbaharda yapılması gereken cumhurbaşkanlığı seçimleriyle birleştirilip iki seçim birden gerçekleştirilebilir.

Slavi Trifonov, böyle bir ihtimale de sıcak bakabilir zira oylarını yükseltmeyi hedefleyecektir. Ne var ki, geniş bir yelpazeyi kapsayan protestocuların oylarının kime gideceği bilinmiyor: İyice radikalleşip Trifonov’un partisine de kayabilir, diğer partilere de. Tabi şovmen Trifonov’un, şimdiki parlamentoda seçmenlerini hayal kırıklığına uğratmaması gerekiyor. Fakat erken genel seçime bile gidilse, herhangi bir partinin salt çoğunluk kazanması düşük bir ihtimal. Yani partilerin yine pazarlık masasına oturmaları gerekecek.