Çin Medya Grubu tarafından organize edilen ‘7. İpek Yolu’nda Çin’ etkinliğine katılan Çinli ve yabancı gazeteciler, Doğu Türkistan’ın (Sincan Uygur Özerk Bölgesi) güney kesiminde yer alan Kaşgar Mesleki Eğitim Merkezi’ni ziyaret etti. Heyet içerisinde yer alan ATV muhabiri Erdal Kuruçay, ziyaretle ilgili olarak “Batı medyasına göre hareket edip pozisyon alıyoruz. Ne kadar hata yaptığımızı gördük” dedi.
Etkinliğe Türkiye, Mısır, Afganistan, Pakistan, Bangladeş ve Sri Lanka olmak üzere ‘Kuşak ve Yol güzergâhı’nda yer alan 6 ülkeden muhabirler katıldı.
Çin Uluslararası Radyosu (CRI) Türkçe’de yer alan habere göre gazeteciler, Kaşgar’da bulunan eğitim merkezindeki öğrenciler ve öğretim görevleriyle sohbet ettiler.
Geziye katılan Türk muhabir sosyal medya hesabından şu değerlendirmeyi yaptı:
“Yanlış algılarla küresel kapitalist ve emperyalist güçlerin bölgede yaşayan insan üzerinden terör propagandası yapmasını ve bunun İslam dinine ihale edilmesini önce Çin’in devlet kanalı cctv daha sonra 6 ayrı tv kanalında değerlendirdik.”
Pekin’in dünyaya ‘meslek edindirme kursu’, ‘aşırılıktan etkilenenleri topluma entegre’ ya da ‘eğitim kampı’ olarak lanse ettiği toplama kamplarından bazılarını gezen gazeteciler, ziyaret sonrası ‘ön yargılarının yıkıldığını’ dile getirdi.
Çin Uluslararası Radyosu’nun haberine göre, söz konusu kampları gezen ATV muhabiri Erdal Kuruçay, ön yargılarının yıkıldığını ve ne kadar hata yaptıklarını gördüklerini dile getirdi ve şu ifadeleri kullandı:
“Gittiğimizde o ön yargıların yıkıldığını gördük, çünkü biz Batı medyasını okuyoruz, Batı medyasına göre hareket edip pozisyon alıyoruz. Ne kadar hata yaptığımızı gördük. Gerçekten suça meyil etmiş, suça bulaşmış iki kesim var orada. Orada bir terapi merkezini gördük. Kusuru insan yapar, sonra farkına varmak da hatadan dönmek de yine insana erdem yapan bir durumdur. Aldıkları eğitimler hem sanatsal faaliyetler hem de eğitim alanındaki birçok şey. Aynı zamanda da katma değere fayda sağlamak.
Dünyanın en kibar nazik insanları Çinliler derken batı Çin yani Türkmen, Uygur ve Kırgız bölgelerinde her gün bir şehir bir kaç köye girdiğimizde konuştuklarımızı neredeyse yarısını anlayan ve misafirperverlik kavramının yetersiz kaldığı sadece gönül lisanıyla bile konuşabilen dünyanın en güzel insanlarını gördük.
Yoksullukla mücadele kapsamında köylülere kurulan küçük şehirleri sunulan iş imkanlarını ve şiddete bulaşan insanlar için yapılan (batı medyasının kamp dediği ) meslek edinme ve hayata tekrar kazandırma yurtlarını ziyaret ettik.”
ATV muhabiri Kuruçay, gelen tepkiler üzerine kısa süre sonra sosyal medya hesabını gizledi.
Çin Büyükelçiliğinin davetiyle önce başkent Pekin’i gezdiklerini 30 bin Kilometre yol yaptıklarını anlatan ATV muhabiri Erdal Kuruçay, 12 gün boyunca unutulmayacak tecrübeler edindiğini kaydetti:
“Asıl önemli olansa bu 12 gün boyunca ömür boyu unutulmayacak tecrübeler edinirken sosyal medya kaygım olmadı. Bölgesel sorunlar ve ikili ilişkiler üzerine konuşmalar yaptıktan sonra daha da önemlisi yanlış algılarla küresel kapitalist ve emperyalist güçlerin bölgede yaşayan insan üzerinden terör propagandası yapmasını ve bunun İslam dinine ihale edilmesini önce Çin’in devlet kanalı cctv daha sonra 6 ayrı tv kanalında değerlendirdik.”
Birleşmiş Milletler Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi, ağustos ayında Cenevre’de yaptığı açıklamada, “Bir milyona yakın Uygur, kitlesel olarak gizli bir şekilde toplama kamplarını andıran yerlerde tutuluyor.” ifadelerine yer vermişti.
ABD demokrasi ve insan haklarından sorumlu devlet bakanı yardımcısı Scott Busby de aralık ayında Senato’da yaptığı açıklamada, “ABD hükümeti, nisan 2017’den bu yana, Çin’in 2 milyonun üzerinde Uygur, etnik Kazak ve diğer Müslüman azınlıklara mensup kişilerin kamplarda tutukladıklarını değerlendirmektedir.” açıklamasında bulunmuştu.
Çin’in Doğu Türkistan’daki demografi yapıyı da değiştirdiğini belirten Uygur Türkleri, Pekin’in bu bağlamda Han Çinlilerini hızla bölgeye kaydırdığını ifade ediyor.
