Türkiye Ar-Ge çalışmaları için 2018 yılında bütçe olarak milli gelirin sadece yüzde 1'ini ayırdı. Türkiye, bu alanda 35 Avrupa ülkesi arasında 24. sırada yer aldı.
Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) yenilikçiliğin başlıca itici gücü olmaya devam ediyor. Ülkelerin Ar-Ge harcamaları ve yoğunluğu, dünya çapında bilim ve teknolojiye ayrılmış kaynakları izlemek için kullanılan temel gösterge. Özellikle koronavirüs pandemisi sonrası ilaç sanayinde Ar-Ge çalışmaları da Avrupa Birliği’nin (AB) ve dünyanın ülkelerinde zirve yaptı. Peki, Ar-Ge çalışmalarına milli gelirden en fazla bütçe ayıran AB ülkeleri hangileri? Türkiye’nin Ar-Ge yatırımı ne kadar?
AB İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) verilerine göre 2019 yılında, AB üye devletleri Ar-Ge çalışmaları için toplam 306 milyar 335 milyon Euro harcama yaptı. Bu tutar AB’nin gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 2,19’una denk geliyor.
AB’de Ar-Ge çalışmaları için 2018 yılında gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) yüzde 2,18’i bütçe olarak ayrılırken, 2019’da bu oran 2,19’a yükseldi. Türkiye’de ise bu oran AB ortalamasının çok altında.
TÜRKİYE’DE MİLLİ GELİRİN YÜZDE 1’İ AR-GE’YE
Türkiye, 2018 yılında GSYH’sinin sadece yüzde 1’ini Ar-Ge çalışmalarına bütçe olarak ayırdı. Bu alanda AB ortalamasının epey altında yer alan Türkiye, 35 Avrupa ülkesi arasında 24. sırada yer alıyor. Öte yandan, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre 2019 yılında Türkiye’de Ar-Ge çalışmaları için merkezi yönetim bütçesinden 14 milyar 924 milyon lira harcama yapıldı. 2019 yılında Türkiye’de Ar-Ge çalışmaları için merkezi yönetim bütçesinden gerçekleştirilen harcamaların gayrisafi yurt içi hasıla içindeki oranı ise yüzde 0,35 oldu. Türkiye’de eğitim için ayrılan bütçe ise GSYH’nin sadece yüzde 3,8’ini ayırırken, bu alanda OECD ülkeleri arasında sondan dördüncü sırada yer aldı.
AB’DE AR-GE’YE EN FAZLA BÜTÇE AYIRAN ÜLKE İSVEÇ
İskandinav ülkesi İsveç, Ar-Ge çalışmaları için 2019 yılında GSYH’sinin yüzde 3,4’ünü harcadı. İsveç’i Avusturya ve Almanya takip etti. Tutar olarak Ar-Ge çalışmalarına en fazla bütçe ayıran ülke ise Almanya oldu. AB’nin dev ülkesi 2019 yılında Ar-Ge çalışmaları için 109 milyon Euro harcadı. Bu tutar Almanya’nın 2019 yılındaki gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 3,2’sine denk geliyor. AB’de Ar-Ge çalışmaları için GSYH’sinden en fazla bütçe ayıran diğer ülkeler ise şu şekilde: Avusturya (yüzde 3.2), Almanya (yüzde 3.2), Danimarka (yüzde 3), Belçika (yüzde 2.9) ve Finlandiya (yüzde 2.8).
Eurostat’ın verilerine göre Ar-Ge çalışmalarına en az bütçe ayıran ülke ise Makedonya oldu. Makedonya 2019 yılında GSYH’sinin yüzde 0.4’ünü Ar-Ge çalışmaları için harcadı. Bu alanda Balkan ülkesini yüzde 0.5 ile Romanya takip etti. Avrupa’da Ar-Ge çalışmaları için GSYH’sinden en az bütçeyi ayıran diğer ülkeler ise şu şekilde: Karadağ (yüzde 0.5), Güney Kıbrıs (yüzde 0.6), Letonya (yüzde 0.6), Malta (yüzde 0.6) ve Bulgaristan (yüzde 0.8)
TTB: ‘’İLAÇ SANAYİNDE AR-GE YOK DENECEK KADAR AZ’’
Türkiye Tabipler Birliği (TTB), Türkiye’nin ilaç üretiminde dışa bağımlı olduğunu savundu. Özellikle koronavirüs pandemisinin ardından dünyada başlıca ülkelerde aşı çalışmaları devam ederken, ilaç sanayindeki Ar-Ge çalışmalarının da önemi artmaya başladı. Türkiye’de sadece patentli ilaç üretiminin olduğunu açıklayan TTB, ilaç sanayisine yıllık Ar-Ge harcamasının yaklaşık 400 milyon Tl olduğunu bildirdi. Türkiye, koronavirüs ile mücadele kapsamında aşı üreten ülkeler arasında uyer almaya hazırlanıyor. Turkovac adlı aşının yakın tarihte piyasaya sürülmesi bekleniyor.
