Absürt komedide yeni soluk: Azizler

Son uzun metraj filmleri olan ‘Vavien’ 2009 yılında sinema seyircisiyle buluşan Taylan Biraderler (Yağmur ve Durul Taylan) bu kez absürt komedi türüne el atarak Azizler’le bu kategoriye de el atmış oldular. Oyuncu kadrosundan sahne seçimlerine, müziklerden kurguya, karikatürize edilmiş karakterlerden verilen mesaja dek Azizler, bitmeyen bir döngünün filmi.Peki, Azizler nasıl bir film? Eleştirmenler ne diyor? Azizler filmi yorumları nasıl?

Senaryosunu Türkiye dizi tarihinin hakkında en çok yazı yazılmış yapımlarından biri olan “Bir Başkadır”ın senaristi ve yönetmeni Berkun Oya’nın yazdığı Azizler, klasik anlamda sürükleyici bir film değil. Zaman zaman seyirciyi “unutan” da bir film aynı zamanda. Ancak hem şaşırtıcı hem de garip denebilecek bir film izlemek isteyenler için oldukça ideal bir yapım. Her karakterin derinlemesine incelemesini bekleyen seyirci, burada da hayal kırıklığı yaşayabilir. Bu yönüyle muhtemelen film “bütünlüklü olmamakla” eleştirilecek ama benim izlenimim, bu halin de klasik anlamda bir bütünlüklü film yapmamakla ilgisi olduğu yönünde. Bilinçli bir tercihle bütünlük sağlanmamış sanki.

BİTMEYEN DÖNGÜLER VE KAÇIŞLAR

Şaşırtıcı, zira herkesin “kaçtığı” bir şey var film boyunca. O “şeyin” ne olduğuna karar vermekse oldukça güç. Tekrar eden döngüden kaçan da var (Aziz), yalnızlıktan kaçan da (Alp). Ne için kaçtığı belli olmayan karakter de (Cevdet) var. Ya da Erbil gibi kansere yakalanmış karısı intihar ettiği günden beri onun ölüsüyle (buzdolabına yapıştırılmış fotoğraf aracılığıyla) sohbet eden, dertleşen, ondan tavsiyeler alan, zaman zaman da azarlanan karakter de. Ancak ağzından düşmeyen sigarasıyla herhangi bir yere oturtulamayan karakter (Vildan) ne kadar havada kalıyorsa, sevgilisine hediye ettiği kolye kaybolduğu için bitmeyen bir “Hiç çıkarmayacağım dedin, eee kolye nerde?” döngüsüne giren ve orda “kalan” (Burcu) de o kadar başarılı ve filmin “bitmeyen döngüsüne” en çok uyan. Film için “trajik bir kaçış hikayesi” yorumu da yapılabilir.

ABSÜRT TÜRDE BAŞARILI BİR YAPIM

Engin Günaydın, Haluk Bilginer, Binnur Kaya, İrem Sak, Fatih Artman, Öner Erkan ve Göktuğ Yıldırım (çocuk oyuncu) gibi oyuncu kadrosuyla büyük beklenti oluşturan Azizler, bu türde bu beklentiyi karşılayan bir film. Azizler’in, absürt komediyle arası pek de hoş olmayan ortalama Türkiye seyircisi için sıkıcı, anlaşılmaz ya da boşa geçirilmiş bir zaman dilimi olarak görülmesi muhtemel. Ancak özellikle Haluk Bilginer, Engin Günaydın ve filmde öldüğü halde sadece bir fotoğrafta canlanarak hikayeye dahil olan Binnur Kaya’nın oyunculukları oldukça iyi. Filmin en büyük handikapı ise kara mizahla absürtlüğü aynı kefeye koyan seyirciyi es geçmesi. Film seyirciyi kaybederse (filminin sonuna getirmezse yani), buradan kaybedecek.

“DENYO CANER” GÖKTUĞ YILDIRIM’IN DİKKAT ÇEKİCİ OYUNCULUĞU

Oyunculuk demişken çocuk oyuncu Göktuğ Yıldırım’a ayrı bir parantez açmak gerekir. Canlandırdığı Caner karakterinin bir fenomene dönüşme ihtimali hayli yüksek. Yakın zamanda Caner’in sahnelerinden koparılmış kısa videoları sosyal medya mecralarında sıklıkla göreceğimiz kesin. Zira Caner, tam bir baş belası olarak rolünün hakkını en iyi veren oyunculardan biri. Berkun Oya’nın “Bir Başkadır” dizisinde, psikolojisi bozulmuş Ruhiye’nin suskun oğlu, bu kez Oya’nın senaryosunu yazdığı Azizler’de hiç susmayan, dayısına nefes aldırmayan bir karaktere bürünmüş. Psikologun deyimiyle “erken yaşına rağmen denyonun önde gideni.” Sert, argo konuşan, azarlayan, bağıran, el kaldıran, tuhaf bir “baba çakması.”

YALNIZ ERKEKLER

Azizler’de görünen erkeklerin hemen hemen hepsinin yalnızlıkla bir derdi var. Evine yerleşen ablası, eniştesi ve “denyo” yeğeniyle başı dertte olan Aziz, sürekli bir kaçış arıyor. Kendini kalabalık evde yalnız hissediyor, bir yere sığamıyor. Erbil, karısı öldükten sonra gömüldüğü yalnızlık çukurundan, yine o yalnızlığın sağladığı bir konfor (ölmüş karısının fotoğrafıyla konuşup ondan tavsiye alabiliyor) sayesinde kısmen çıkıyor. Çıktığı yer ise yine yalnızlık. Alp, parası, lüks evi olmasına rağmen gerçek bir dosta, paylaşımda bulunabileceği birine o kadar ihtiyaç duyan biri ki evde sahte mutluluk partileri düzenleyecek kadar “dibi görmüş” durumda. Cevdet’in hikayesindeki yalnızlığa dair bir fikir edinemiyoruz, zira yukarıda da belirttiğim gibi belli ki bilinçli bir tercihle bu parçanın “bütünü bozmasına” göz yumulmuş.

SUSMAYAN KADINLAR

Azizler’deki kadınlar ise çok konuşkan. Aziz’in sevgilisi Burcu, filmin başından sonuna kadar aynı repliği tekrar ederek bitmeyen bir konuşma döngüsüne girerken, Erbil’in ölmüş karısı (Kamuran) buzdolabına yapıştırılmış siyah beyaz fotoğrafta kocasına günlük işlerini nasıl yapacağını anlatan (kırılmış tabağı ve yemeği nasıl toplayacağını mesela), ona yeni ilişki başlangıcında tavsiyelerde bulunan, kızan, kırılan, surat asan ama konuştuğunda da çok konuşan biri. Garson kızın da susmadığını ekleyelim. Susan kadın karakter ise Vildan. Ona dair fikrimiz bir kez daha oluşmuyor, ama onun da sigarası hiç “susmuyor.” İçtiği sigarayla bütünleşen Vildan, filmin susarak konuşanlarından.

BİNNUR KAYA’NIN AZİZLER’E KATTIĞI…

Bir parantez de Binnur Kaya için açmak gerekir. Kaya’nın rolü sadece ölmüş kadının fotoğrafta konuşan hali olmasına rağmen, oyunculuğunu seyirciye sonuna kadar aktarmayı başarıyor. Göz süzen, kızan, kaş kaldıran, surat asan, ağlayan, üzülen “fotoğraftaki kadın”, Binnur Kaya’nın saygıyı hak eden oyunculuğu sayesinde Türkiye “sinema karakteri” tarihindeki yerini alacaktır. Binnur Kaya’nın bir fotoğraf karakteri olarak Azizler’e kattığı çok şey var.

Azizler ne sadece komedi beklentisinde olanları memnun edebilir ne de kara mizah tutkunlarını. Absürtlüğü de önemli bir koz olarak kullanan Taylan Biraderler, anlaşılmamayı da en başından kabullenerek zorlu bir işe girişmiş. Bence bu yükün altından başarılı bir şekilde kalkmayı da bilmişler.