Yeni ABD Dışişleri Bakanı Blinken kimdir, Türkiye’yle ilgili düşünceleri neler?

ABD Başkanı Joe Biden, kabinesindeki isimleri yavaş yavaş açıklıyor, Kongre de onaylıyor. ABD’nin küresel ölçekte en çok önem verdiği Dışişleri Bakanlığı koltuğu ise Antony Blinken’e emanet edildi. ABD Kongresi, Biden’ın aday gösterdiği Blinken’i onaylayarak göreve başlattı. Peki, Antony Blinken kimdir, Türkiye’yle ilgili ne düşünüyor, Türkiye-ABD ilişkilerini onun döneminde ne bekliyor?

ANTONY BLİNKEN KİMDİR?

Antony John Blinken 1962 yılında New York’ta doğdu. Yahudi bir anne babadan doğan Blinken’in babası da ABD’nin Macaristan Büyükelçisi olarak görev yaptı. Amcası ve büyük dedesi de devlette önemli görevler üstlenen isimler.

Harvard Üniversitesi’nde sosyal bilimler okuyan Bilinken, bazı dergilerde güncel olaylar hakkında makaleler yazdı. 1985’te Columbia Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne giren Blinken, 1988’de doktorasını yaptı.

Blinken 1994’ten itibaren ABD için üst düzey görevlerde bulunmaya başladı. 2015-2017 yılları arasında dışişleri bakan yardımcısı, 2013-2015 yılları arasında ise ulusal güvenlik danışman yardımcısı olarak Barack Obama yönetiminde görev aldı.

Clinton yönetimi sırasında Blinken, Dışişleri Bakanlığı’nda ve Ulusal Güvenlik Konseyi kadrosunda üst düzey pozisyonlarda görev yaptı. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (2001-2002), Demokratik Personel Müdürü Dış İlişkiler ABD Senatosu Komitesi’nde (2002-2008) görev yaptı. Kasım 2008 tarihinden itibaren 2009’dan 2013’e kadar Başkan Yardımcısı Asistanı ve Başkan yardımcısı Ulusal Güvenlik danışmanı görevinde bulundu. Özel sektörde de Blinken, bir danışmanlık şirketi kurarak yöneticilik yaptı.

Son seçilmiş ABD Başkanı Joe Biden, Blinken’ın 2021’den itibaren kabinede Dışişleri Bakanı olarak görev yapacağını duyurdu. Blinken’in adaylığı Kongre tarafından onaylanarak kesinleşti.

BLİNKEN 15 TEMMUZ İÇİN NE DEDİ?

Antony Blinken, Dışişleri Bakan Yardımcısı’yken Türkiye’de 15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleşen darbe girişimi için de açıklamalarda bulundu. Darbe girişimini kınayan Blinken, demokratik seçimle işbaşına gelmiş hükümetin askeri darbeyle değiştirilmesinin yanlış olduğunu açıkladı. Ancak Blinken, darbe girişimi sonrası başta ordu olmak üzere devletteki tasfiyeleri de doğru bulmadığını belirterek eleştirdi. Blinken, “Evet farklılıklarımız var ama onları açık, doğrudan ve dürüst bir şekilde dostlar ve ortaklar olarak konuşuyoruz. NATO müttefiki ve dostumuz Türkiye’nin demokratik ilkeler ve terörle mücadelede yanındayız. Aynı zamanda Türkiye hükümetini hukukun üstünlüğü ve temel özgürlüklerin korunmasına teşvik ediyoruz. Bunlar bir ulusun gücü ve sağlıklı bir iş ortamı bakımından temel faktörlerdir” ifadelerini kullandı.

Olaylar sırasında hava saldırısına uğrayan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni birkaç ay sonra ziyaret eden Blinken, bu kez, “Aslına bakarsanız bir çoğumuzun Temmuz olayları sırasında Türkiye’deki duyguların derinliğini anladığımızı, ya da belki anladığımızı ifade edebildiğimizi sanmıyorum. Bu Türk devletinin ve Türk halkının kalbine saplanan bir hançerdi” açıklaması yaptı.

YPG’YE SICAK BAKIYOR

Blinken, Suriye’deki duruma en başından beri hakim olan isimlerden biri. Öyle ki Suriye’de ABD politikasını belirleyen stratejist olarak anılıyor. Türkiye’yi de yakından tanıyan Blinken, IŞİD’e karşı verdiği mücadelede dünyanın dikkatini çeken Suriye’deki Kürtleri ise destekliyor. Blinken, askeri bir güç olarak YPG’yi de destekliyor.

Blinken, 2017’de New York Times’ta yayınlanan bir makalesinde Trump yönetimini, Suriye’nin kuzeyindeki Kürt grupları silahlandırmaya ve eğitmeye davet etti. Aynı yazıda, söz konusu grupların, ABD tarafından sağlanan silahları Türkiye’ye karşı kullanmamaları için ikna edilmesi gerektiğini ve YPG’nin kendisini, PKK’dan ayırması gerektiğini de söyledi.

BLİNKEN KIBRIS KONUSUNDA ERDOĞAN’I ELEŞTİRDİ

Blinken, Twitter hesabından Kıbrıs’la ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı seçilen Ersin Tatar’ın ortak basın toplantılarında Kıbrıs için iki devletli bir çözüm önerisini dile getirmelerinin ardından “Kıbrıs için iki devletli bir çözüm çağrısını üzüntüyle karşılıyoruz. Joe Biden uzun zamandır bütün Kıbrıslıların barış ve gönencini güvence altına alacak iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyon fikrini desteklediğini ifade ediyor” demişti.

We regret calls by Turkish President Erdogan and Turkish Cypriot leader Tatar for a two-state solution in Cyprus. Joe Biden has long expressed support for a bizonal, bicommunal federation that ensures peace and prosperity for all Cypriots https://t.co/kIN41H43eX

— Antony Blinken (@ABlinken) October 27, 2020

ANTONY BLİNKEN TÜRKİYE’YLE İLGİLİ NE DİYOR

Blinken’in son Türkiye açıklaması ise oldukça yakın tarihli. Joe Biden Başkan seçildikten, kendisini de Dışişleri Bakanlığı’na aday göstereceğini açıkladıktan sonra çok sert bir Türkiye mesajı verdi. Türkiye için “sözde stratejik partner” ifadesini kullanan Blinken, Ankara’nın S-400 satın almasının “çok büyük bir hata” olduğunu söyledi. Blinken, “Stratejik daha doğrusu sözde stratejik bir partnerinizin Rusya’daki en büyük stratejik rakiplerinizle aynı çizgide olması fikri kabul edilemez” dedi. Türkiye’ye yaptırımların artırılması sinyali de veren Blinken, “Türkiye bir müttefik fakat birçok açıdan bir müttefik gibi davranmıyor. Ve bu durum bizim için çok ama çok zorlayıcı ve bu konuda çok net görüyoruz” yorumunu yaptı.